Projektowanie ogrodów przydomowych i zakładanie publicznych terenów zieleni zawsze powinny być poprzedzone gruntowną analizą stanu otoczenia. Przy tworzeniu projektów należy zwrócić szczególną uwagę na szatę roślinną. Jednym z ważnych elementów poprzedzających prace budowlane i ogrodnicze jest inwentaryzacja dendrologiczna. Na czym polega i kiedy należy ją przeprowadzić?
Inwentaryzacja drzew – na czym polega?
Inwentaryzacja dendrologiczna (zwana też inwentaryzacją zieleni) to prace mające na celu stworzenie dokładnego wykazu ilościowego i gatunkowego drzew i krzewów na danym terenie. Inwentaryzacja może mieć formę ogólną lub bardziej szczegółową. Cały proces inwentaryzacji składa się z prac w terenie, podczas których specjaliści określają położenie roślinności i dokonują niezbędnych pomiarów (m.in. obwodu pnia, wysokości drzew i powierzchni krzewów). Inwentaryzacja drzew pozwala zgromadzić kompleksowe dane o szacie roślinnej na danym terenie.
Podczas inwentaryzacji zieleni wykonywana jest też waloryzacja, czyli ocena aktualnego stanu zdrowotnego i środowiskowego drzewostanu. Drzewa oceniane są zwykle wizualnie metodą VTA. Bazuje ona na widocznych cechach, które mogą wpływać na osłabienie i utratę stabilności drzewa i zwiększać ryzyko wyrządzenia przez nie szkód. W ramach waloryzacji oceniana jest podstawa drzewa, pień, korona i obecność patogenów oraz szkodników. Dzięki temu eksperci mogą m.in. ocenić ryzyko, jakie stwarza pozostawienie drzew dla planowanej inwestycji.
Wykonanie inwentaryzacji dendrologicznej wymaga posiadania odpowiedniej wiedzy. Za sporządzanie takiej dokumentacji odpowiedzialny jest zwykle architekt krajobrazu. Inwentaryzację dendrologiczną wykonuje się najczęściej na aktualnej mapie zagospodarowania terenu (mapie zasadniczej).
W zależności od wielkości terenu oraz liczby ewidencjonowanych drzew i krzewów inwentaryzacja drzewostanu trwa od kilku do kilkudziesięciu dni. Prace inwentaryzacyjne mogą być prowadzone w ciągu całego roku – jednak wykonanie ich w sezonie wegetacyjnym pomaga zgromadzić najdokładniejsze dane o stanie fitosanitarnym drzew. Inwentaryzacja zachowuje ważność przez pół roku od daty jej sporządzenia.
Zasady inwentaryzacji dendrologicznej
Inwentaryzacja dendrologiczna wykonywana jest na zlecenie deweloperów, architektów, jednostek samorządowych, inwestorów, a także osób prywatnych. Przed wykonaniem inwentaryzacji specjaliści zwykle zapoznają się z historią i ukształtowaniem terenu oraz warunkami przyrodniczymi.
Jakie są podstawowe zasady inwentaryzacji dendrologicznej? Do inwentaryzacji zieleni wykorzystywane są książki dendrologiczne, mapy i różne narzędzia: wysokościomierz, średnicomierz, taśma miernicza. Przygotowana w ramach inwentaryzacji drzew dokumentacja składa się z części opisowej i graficznej. W części opisowej znajduje się tabela zawierającej wykaz drzew wraz z ich dokładnym opisem. Tabelaryczne podsumowanie inwentaryzacji zieleni najczęściej składa się z:
– nazwy polskiej i łacińskiej drzew i krzewów,
– średnicy pnia na wysokości 130 cm,
– obwodu pnia na wysokości 5 cm,
– obwodu pnia na wysokości 130 cm,
– wysokości drzewa,
– rozpiętości korony drzew,
– wieku drzewa,
– wysokości i powierzchni krzewu (w m2),
– opisu stanu zdrowotnego,
– oceny zagrożenia.
Dodatkowo inwentaryzacja drzew powinna zawierać także opis inwentaryzowanego terenu, metodykę przeprowadzonych prac, krótką charakterystykę szaty roślinnej, informacje o celu i zakresie przeprowadzonych prac. Opis może być wzbogacony również o wskazania dotyczące pielęgnacji zieleni oraz listę drzew i krzewów zakwalifikowanych do wycinki.
Część graficzna inwentaryzacji drzew do wycinki składa się z mapy inwentaryzowanego terenu, na której zaznaczone są drzewa i krzewy do pozostawienia, wycinki lub przesadzenia. Na mapie muszą znajdować się planowane obiekty budowlane, co pozwala wyznaczyć drzewa i krzewy kolizyjne. Numeryczne oznaczenia na mapie odpowiadają gatunkom wyszczególnionym w tabeli.
Inwentaryzacja zieleni często jest wzbogacona dokumentacją fotograficzną – przedstawiającą stan drzew oraz projektem gospodarki drzewostanem lub nasadzeń zastępczych wykonanych po wycince.
Po co wykonywana jest inwentaryzacja zieleni?
Inwentaryzacja drzewostanu jest zwykle niezbędna przed przystąpieniem do prac budowlanych na określonym terenie. Przeprowadza się ją na etapie projektowania lub wykonywania inwestycji. Stanowi ona podstawę do uzyskania zezwolenia na przekształcenie terenu zieleni i wydania decyzji administracyjnej lub środowiskowej.
Obowiązek przeprowadzania inwentaryzacji może wynikać z zasad ochrony środowiska naturalnego zamieszczonych w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego. Na podstawie przygotowanej dokumentacji miejscowy wydział ochrony środowiska może wydać zgodę na wycinkę drzew. Inwentaryzacja drzew do wycinki przeprowadzana jest również w ramach oceny oddziaływania na środowisko danej inwestycji. Dzięki niej można zweryfikować, czy ewentualna wycinka nie naruszy przepisów wynikających z zasad ochrony przyrody.
Inwentaryzacja drzewostanu pozwala wyznaczyć drzewa do wycinki ze względów budowlanych lub sanitarnych. Dokumentacja wykorzystywana jest też przy naliczaniu opłat za wycinkę drzew.
Inwentaryzację zieleni przeprowadza się głównie w przypadku dużych inwestycji budowlanych oraz przy zakładaniu parków miejskich i innych terenów zieleni. Jest ona jedna bardzo przydatna również przy projektowaniu nowych ogrodów przydomowych.
Zalety inwentaryzacji zieleni
Inwentaryzacja drzewostanu pomaga odpowiednio zaplanować układ przestrzenny nowego ogrodu lub terenu zieleni. Jest przydatna przy porządkowaniu i projektowania danego terenu. Pozwala wyznaczyć drzewa kolidujące z budową lub stwarzające potencjalne zagrożenie dla ludzi i budynków. Umożliwia odpowiednie zaplanowanie budowy, tak by zachować najbardziej wartościowe drzewa. Dzięki niej można ustalić, które drzewa są cenne przyrodniczo, a które można bez szkody dla środowiska wyciąć lub przesadzić. Inwentaryzacja drzew umożliwia również zaplanowanie odpowiednich nasadzeń zastępczych. W konsekwencji przyczynia się do poprawy bezpieczeństwa na danym terenie oraz ochrony przyrody.
Inwentaryzacja drzew do wycinki jest pomocna także przy pielęgnacji zieleni. Dzięki niej można ocenić stan drzewostanu, wykryć potencjalne zagrożenie, dowiedzieć się, które drzew wymagają specjalnych zabiegów ochronnych i zaplanować ich pielęgnację. Na jej podstawie można ubiegać się o przyznanie drzewom statusu pomnika przyrody.
Inwentaryzacja zieleni ułatwia ustalenie kosztorysu prac przy budowie lub zakładaniu ogrodu czy terenu zieleni. Ma także walor edukacyjny – dzięki niej można poznać swoje otoczenie i docenić walory okolicznej przyrody.
Inwentaryzacja drzewostanu to podstawa do opracowania dobrego projektu otoczenia z poszanowaniem dla okolicznej przyrody. Warto przeprowadzić ją więc nie tylko w ramach przygotowań do wielkich inwestycji, ale również prac we własnym ogrodzie.
Inwentaryzacja dendrologiczna – jak to zrobić?
Po przeczytaniu na czym polega inwentaryzacja, zastanawiasz się jak się za to zabrać? Budowa coraz bliżej, Ty masz ręce pełne roboty, a tu trzeba się nauczyć jak przygotować kolejne pismo do urzędu. Możemy Ci w tym pomóc. Jesteśmy firmą ogrodniczą z Krakowa, a inwentaryzacje drzew wykonujemy głównie w południowej Polsce.
Oprócz pełnej dokumentacji związanej z inwentaryzacją zieleni istniejącej, z gospodarką zieleni i preliminarzem opłat, możemy też wystąpić w Twoim imieniu z wnioskiem o wydanie zezwolenia na wycinkę.
