Mech na trawniku to prawdziwe utrapienie ogrodników. Uciążliwy chwast nie tylko pogarsza estetykę murawy, ale również utrudnia wzrost trawom. Bardzo często pojawienie się mchu na trawniku jest pierwszym wyraźnym sygnałem, że murawa potrzebuje natychmiastowej pomocy. Co powoduje jego intensywny rozwój? Jak zwalczyć mech na trawniku? 

Mech na trawniku – przyczyny

Mchy to niewielkie rośliny o prostej budowie, które są w stanie doskonale poradzić sobie nawet na niegościnnych terenach. Uznawane są za tzw. organizmy pionierskie, czyli szybko kolonizujące obszary wolne od roślinności. Mchy przystosowane są do gromadzenia dużych ilości wody. Preferują stanowiska zacienione i wilgotne. Pospolicie występują w okolicach lasów i zbiorników wodnych. Porastają także skały i drzewa. Choć mchy mają swój urok, z pewnością ich występowanie na trawniku jest niepożądane. Jakie są najczęstsze przyczyny pojawiania się mchu na trawniku?

• Nadmierne zacienienie trawnika

Mchy uwielbiają cieniste zakątki, a słabo rozwijają się w miejscach silnie nasłonecznionych. Duże zacienienie nie sprzyja natomiast rozwojowi traw. Przy niedoborze słońca rosną słabo, przez co często nie wytrzymują konkurencji z mchem. Z powodu silnego zacienienie mech na trawniku pojawia się przede wszystkim od strony północnej i pod drzewami. 

• Zbyt duża wilgotność

Wilgoć stale utrzymująca się na trawniku stwarza doskonałe warunki do intensywnego wzrostu mchu. W przeciwieństwie do traw nie może on czerpać wody z podłoża, ponieważ nie ma typowych korzeni. Niewłaściwe podlewanie trawnika może doprowadzić też do przemoczenia darni i gnicia murawy. 

• Zbyt niskie pH podłoża

Trawnik do prawidłowego rozwoju wymaga podłoża o pH 5,5-6,5. Jeśli odczyn gleby jest niższy niż 5,5, mech na trawniku zaczyna bujnie się rozrastać i wypierać trawę. 

• Ciężkie, zbite, nieprzepuszczalne podłoże

Kolejną częstą przyczyną pojawiania się mchu na trawniku jest niewłaściwa struktura podłoża. Jeśli gleba w naszym ogrodzie jest ciężka, zbita, gliniasta, woda i tlen nie są w stanie dotrzeć do korzeni traw. W takich warunkach trawy słabo i wolno się zagęszczają, a puste miejsca szybko zapełniają się mchem. 

• Filc na trawniku

Zalegające skoszone źdźbła i rozkładające się liście tworzą na powierzchni trawnika grubą, nieprzepuszczalną warstwę filcu. Uniemożliwia ona przenikanie wody, powietrza i substancji odżywczych do głębszych warstw podłoża. Warstwa filcu stanowi doskonałą pożywkę do rozwoju mchu na trawniku. 

• Niewłaściwe nawożenie 

Trawnik do bujnego wzrostu potrzebuje regularnego nawożenia. Niedobór substancji odżywczych przyczynia się do osłabienia wzrostu traw, zmniejszenia ich odporność na choroby, suszę i niskie temperatury, blaknięcia i zamierania źdźbeł. Mech dobrze rozwija się niemal w każdych warunkach – może rosnąć nawet na podłożu ubogim w składniki odżywcze. Jeśli więc zaniedbamy nawożenie trawnika, mech w przeciwieństwie do traw wciąż będzie mógł bez problemów się rozrastać. 

• Nieregularne koszenie

Niewłaściwy harmonogram koszenia i zbyt krótkie ścinanie trawy mogą przyczyniać się do osłabienia murawy i pojawiania się pustych pól, które szybko zapełni mech. 

Jak usunąć mech z trawnika?

Jeśli zależy nam, by przywrócić murawie dawny blask i pozbyć się mchu na dobre, powinniśmy działać w sposób kompleksowy. Zwykle najlepsze efekty przynosi połączenie kilku metod usuwania mchu z trawnika. 

Podstawowym sposobem zwalczania mchu jest jego mechaniczne usuwanie przy użyciu zakrzywionych grabi. Metoda ta nie ma szkodliwego wpływu na trawnik, ale jest dość pracochłonna. Znajduje zastosowanie przede wszystkim w małych ogrodach.

Kolejnym sposobem na pozbycie się mchu z trawnika jest wapnowanie murawy. Zabieg ten trzeba wykonać, jeśli pH podłoża jest niższe niż 5,5. Wapnowanie przeprowadza się w porze spoczynku traw – wczesną wiosną lub późną jesienią. Zabieg polega na rozprowadzeniu na trawniku nawozów wapniowych – dolomitu lub kredy nawozowej.

W przypadku intensywnego wzrostu mchu zabiegi te mogą nie wystarczyć. Konieczne bywa zastosowanie silnych środków chemicznych. Dostępne są one w formie oprysków, które aplikuje się standardowym opryskiwaczem. Środki zwalczające mech na trawniku należy nanosić na nisko skoszoną murawę – zwiększy to efektywność ich działania. Stosowanie oprysków daje jedynie krótkotrwałe rezultaty – zwykle trzeba aplikować je regularnie co kilka tygodni. 

W walce z mchem na trawniku pomóc mogą też specjalne nawozy z siarczanem żelaza. Pozwalają one nie tylko pozbyć się mchu, ale również wzmocnić trawy i ograniczyć występowanie chorób. Większość z nich można stosować przez cały sezon – od wiosny do jesieni. Po zastosowaniu nawozów z siarczanem żelaza na trawniku pozostaje brązowy nalot. Nie należy się tym jednak niepokoić – efekt jest tylko przejściowy. Gdy mech obumrze, należy dokładnie wygrabić go z murawy. 

W przypadku problemów z mchem na trawniku warto przeprowadzić wertykulację i aerację. Wertykulacja, czyli pionowe nacięcie darni, pozwala usunąć filc i pobudzić trawę do wzrostu. Aeracja, polegająca na wykonaniu niewielkich otworów w murawie, poprawia napowietrzenie, a w konsekwencji ogranicza rozwój mchu. 

Na glebach zbitych i nieprzepuszczalnych dodatkowo można wykonać piaskowanie trawnika. Piasek pomaga rozluźnić podłoże i zwiększyć jego porowatość, ułatwiając przenikanie wody i powietrza do korzeni. Dodatkowo ogranicza gromadzenie się wody na trawniku, a w konsekwencji utrudnia rozwój mchu. 

Jak zapobiegać pojawieniu się mchu na trawniku?

Zwalczanie mchu jest uciążliwe i czasochłonne. Z tego względu należy dołożyć wszelkich starań, by mech na trawniku w ogóle się nie pojawił.

Już na etapie zakładania trawnika, warto wykonać zabiegi, które ograniczą rozwój mchu. Kluczowe znaczenie ma odpowiednie przygotowanie ziemi pod trawnik. Jeśli gleba w naszym ogrodzie jest zbita i gliniasta, powinniśmy rozluźnić ją przy użyciu piasku. Aby obniżyć pH podłoża, musimy zastosować nawóz wapniowy. Na terenach podmokłych niezbędne jest wykonanie drenażu. Przed przystąpieniem do zakładania trawnika trzeba także spulchnić ziemię i rozłożyć warstwę żyznej gleby pod trawnik. Wybierając mieszankę traw lub trawę z rolki, należy zwrócić uwagę na ich jakość. Trawy niskiej jakości słabo się ukorzeniają i zagęszczają, przez co po utworzeniu trawnika wolne miejsca zapełniają się mchem. Trawa z rolki powinna zawsze mieć wyrazisty kolor i jednolite zagęszczenie. 

Nie wszystkie zakątki w ogrodzie sprzyjają rozwojowi traw. Jeśli mamy w ogrodzie niezagospodarowane miejsca w cieniu czy pod drzewami, możemy wypełnić je roślinami okrywowymi (np. dąbrówką rozłogową, barwinkiem pospolitym), tworzącymi efektowne kobierce. Zakładając trawnik w cieniu, powinniśmy postawić na gatunki traw dobrze tolerujące niedobór światła, np. kostrzewy, wiechliny.

Zapobieganie pojawieniu się mchu na trawniku w dużej mierze polega na zapewnieniu trawom optymalnych warunków do wzrostu i utrzymywaniu murawy w dobrej kondycji. Należy pamiętać o regularnym nawożeniu trawnika. Wiosną trzeba zastosować nawóz azotowy – stymulujący wzrost traw, latem uniwersalny, a jesienią – bogaty w fosfor i potas (pierwiastki zwiększające mrozoodporność traw i ich odporność na choroby). Na silnie zacienionych terenach nie należy kosić trawnika zbyt nisko (poniżej 5 cm). Przynajmniej raz w roku warto zbadać pH podłoża. Nie należy dopuszczać do tego, by na trawniku tworzył się filc. Jesienią trzeba systematycznie usuwać opadające liście, a w sezonie wegetacyjnym skoszoną trawę. Szczególną uwagę warto poświęcić renowacji trawnika po zimie.

Aby ograniczyć rozwój mchu na trawniku, powinniśmy dbać również o odpowiednie nawadnianie murawy. Trawnik należy podlewać obficie, ale niezbyt często. Woda powinna docierać do strefy korzeniowej, na głębokość około 15 cm. Zwykle wystarczy nawadniać trawnik 2 razy w tygodniu, zużywając 10-15 l/m2.