Zima to szczególnie trudny czas dla wielu roślin ogrodowych. Nie wszystkie są w stanie poradzić sobie z chłodną aurą i przetrwać silne mrozy. Aby wiosną nasz ogród wciąż zachwycał pięknem, do jego aranżacji powinniśmy wykorzystać rośliny mrozoodporne. Które gatunki dobrze znoszą zimę? Przedstawiamy listę mrozoodpornych roślin do ogrodu. 

Od czego zależy odporność roślin na mróz?

Odporność roślin na mróz uzależniona jest przede wszystkim od gatunku i odmiany. Największą mrozoodpornością odznaczają się gatunki rodzime, które są doskonale przystosowane do naszego klimatu. Jeśli chcemy, by rośliny bez szwanku przetrwały zimę, przy ich zakupie powinniśmy zwrócić baczną uwagę na strefę klimatyczną, z której pochodzą. Dodatkowo lepiej wybierać stare i dobrze znane odmiany czy niż te, które zostały stworzone dopiero niedawno. 

W przeważającej części naszego kraju średnie roczne temperatury minimalne wynoszą od –18 do – 23℃, co oznacza, że tereny te należą do stref mrozoodporności 6a lub 6b. W polskich ogrodach można bez obaw sadzić rośliny przypisane do stref od 1 do 6, które nie potrzebują specjalnej ochrony przed temperaturami panującymi w naszym kraju w czasie zimy. Z chłodną aurą z pewnością świetnie poradzą sobie gatunki pochodzące z obszarów syberyjskich, gdzie temperatury spadają nawet poniżej –40 ℃. Dobrze zaaklimatyzują się do zimy także rośliny występujące w naturze na górzystych terenach Ameryki Północnej. Rośliny zaliczane do stref mrozoodporności 7-12 są bardziej wrażliwe na przemarzanie i mogą nie przetrwać zimy w naszym rejonie. 

Spory wpływ na mrozoodporność roślin ma sposób ich rozmnażania. Rośliny produkowane z nasion zwykle są bardziej wrażliwe na niskie temperatury niż te rozmnażane z sadzonek czy poprzez szczepienie. 

Warto pamiętać, że mrozoodporność roślin może zmieniać się w zależności od warunków panujących w ogrodzie oraz kondycji poszczególnych okazów. O ile krótkotrwałe spadki temperatury bywają niegroźne, długo utrzymujące się i silne mrozy często powodują poważne szkody w ogrodzie. Gdy ziemia skuta jest lodem, rośliny dotkliwie odczuwają niedobór wody i tlenu – może dochodzić wtedy do zasychania ich korzeni. Szczególnie narażone na przemarzanie są rośliny młode, znajdujące się w złej kondycji (np. porażone przez choroby), rosnące w pojemnikach, na glebach ciężkich, gliniastych i stanowiskach wystawionych na działanie wiatru. Rośliny muszą mieć czas na przystosowanie się do spadku temperatury. Mrozoodporność roślin jest najwyższa zimą, a zmniejsza się bliżej wiosny. To właśnie dlatego tak niebezpieczne są wiosenne przymrozki – pojawiające się już po sezonowym wzroście temperatury.

Mrozoodporne byliny do ogrodu

Wiele bylin może bez problemu znieść temperaturę poniżej –40 ℃. Do roślin odpornych na mrozy należą m.in.: złocień arktyczny, aster nowobelgijski, jeżówka purpurowa, przywrotnik alpejski, kosaciec syberyjski, fiołek labradorski, pragnia syberyjska, krwawnik pospolity, dąbrówka rozłogowa, goździk alpejski, goździk kropkowany, dzwonek skupiony, bergenia sercowata, orlik błękitny, liatra kłosowa, przetacznik kłosowy, mięta pieprzowa, gęsiówka kaukaska, odętka wirginijska, cebulica syberyjska. Zimę bez naszej pomocy powinny przetrwać również liczne gatunki powojników – m.in. pnący, mandżurski i syberyjski. 

Mrozoodporne drzewa do ogrodu

Większość drzew liściastych dobrze znosi zimę w naszym regionie geograficznym. Jeśli nie chcemy wkładać dodatkowego wysiłku w zabezpieczanie roślin przed mrozami, powinniśmy zdecydować się na gatunki krajowe, takie jak: klon zwyczajny, grab pospolity, brzoza brodawkowata, wiąz. Spośród ozdobnych gatunków zagranicznych z zimową aurą powinien poradzić sobie m.in. sumak octowiec.

Mrozoodporne krzewy do ogrodu

By zimowanie krzewów nie wymagało wysiłku, warto w ogrodzie posadzić gatunki pochodzące z syberyjskich lasów i zarośli. Idealne będą: karagana syberyjska, mikrobiota syberyjska, jagoda kamczacka. Wielbiciele roślin wrzosowatych mogą zdecydować się na modrzewnicę pospolitą czy azalię. Jedną z najbardziej efektownych roślin odpornych na mróz jest dereń biały, którego pędy zimą przybierają jaskrawoczerwony kolor. Do innych ciekawych mrozoodpornych krzewów ogrodowych należą: malina arktyczna, berberys pospolity, kalina koralowa, trzmielina oskrzydlona, tawuła japońska, hortensja krzewiasta, perukowiec podolskiego, pęcherznica kalinolistna, lilak pospolity, śnieguliczka biała, tawlina jarzębolistna, pięciornik krzewiasty. 

Mrozoodporne iglaki do ogrodu

Większość iglaków odznacza się dużą mrozoodpornością. Zimę bez szwanku przetrwają krajowe gatunki takie jak m.in.: kosodrzewina, sosna pospolita, świerk pospolity, jałowiec pospolity. Z powodzeniem możemy posadzić w ogrodzie wiele mrozoodpornych iglaków wywodzących się z Ameryki Północnej (np. świerk kłujący, jodłę jednobarwną) czy Azji (np. modrzew japoński, modrzew dahurski, jodłę koreańską, cyprysik groszkowy). 

Mrozoodporne trawy do ogrodu

Miłośnicy traw ozdobnych często nie muszą obawiać się o swoje rośliny zimą. Do odpornych na mróz traw należą m.in.: fargesia lśniąca, kostrzewa Gautiera, kostrzewa sina, rajgras wyniosły, kosmatka.

Egzotyczne rośliny mrozoodporne do ogrodu

Marzy nam się ogród egzotyczny? Wbrew pozorom jego utrzymanie w naszych warunkach klimatycznych nie musi być wcale kłopotliwe. Spadki temperatury poniżej –15/–20 ℃ wytrzymają palmy: Trachycarpus fortunel, Sabal Minor, Serenoa repens. Bardzo odporne na zimowe chłody są też juki (tolerują nawet temperaturę –20 ℃). Z przetrwaniem w niskich temperaturach dobrze radzi sobie wiele gatunków magnolii (m.in. magnolia gwiaździsta, magnolia purpurowa) i ich odmian (‘Susan’, ‘Betty’) – niestraszne im nawet temperatury poniżej –30 ℃. Odporne na mrozy są ponadto niektóre paprocie czy kaktusy. 

Jak zwiększyć odporność roślin na mróz?

By wiosną rośliny mogły znów zaprezentować się w pełnej krasie, warto ułatwić im przetrwanie zimy. Siarczyste mrozy będą mniej straszne, jeśli zapewnimy roślinom stanowiska zaciszne, osłonięte przed wiatrem (np. przy ścianie budynku), położone na skarpach. Niebagatelny wpływ na mrozoodporność roślin ma odpowiednie nawożenie i podlewanie przed zimą. Odporność roślin na niskie temperatury mogą zwiększyć nawozy zawierające: potas, fosfor, magnez, krzem, miedź czy bor. Jesienią lepiej natomiast nie nawozić roślin preparatami azotowymi. W przypadku roślin zimozielonych warto jesienią zadbać o intensywne podlewanie. Aż do nastania mrozów należy podlewać je przynajmniej raz w tygodniu. Podlewanie przedzimowe uchroni rośliny zimozielone przed niedoborem wody w czasie mroźnych, bezśnieżnych zim. Jeśli jednak mamy w ogrodzie rośliny wrażliwe na niskie temperatury, nie ryzykujmy – zatroszczmy się o ich odpowiednie zabezpieczenie przed zimą.