W ogrodzie znaczenie ma każdy detal. Aranżując swoją zieloną oazę, powinniśmy więc zawsze pamiętać o jej odpowiednim wykończeniu. Aby oddzielić trawniki i rabaty, warto zamontować obrzeża ogrodowe. Odpowiednio dobrane pomogą nie tylko ograniczyć zarastanie ścieżek, ale również ozdobić ogród i dokonać funkcjonalnego podziału przestrzeni. Jakie obrzeża do ogrodu wybrać? Gdzie warto je zastosować?

Obrzeża do ogrodu – zastosowanie i funkcje

Obrzeża ogrodowe to ważny element architektoniczny, który pomaga wykończyć aranżacje i uporządkować przestrzeń wokół. W ogrodzie i na terenach zieleni pełnią zarówno funkcje praktyczne, jak i dekoracyjne. 

Podstawową funkcją obrzeży jest wytyczenie granic między poszczególnymi częściami lub elementami ogrodu i porządkowanie terenu. Obrzeża w ogrodzie umożliwiają podział przestrzeni na strefy. Dzięki nim można w łatwy sposób wydzielić rabaty, kwietniki, trawniki oraz oddzielić część ozdobną ogrodu od rekreacyjnej i użytkowej. 

W praktyce obrzeża najczęściej oddzielają trawnik od ścieżek i alejek oraz rabaty od trawnika. Stosowane jako obwódki ograniczają przerastanie traw i roślin oraz ułatwiają utrzymanie estetyki otoczenia. 

Obrzeża do ogrodu sprawdzają się również wszędzie tam, gdzie konieczne jest wydzielenie, podkreślenie lub zabezpieczenie różnych nawierzchni. Znajdują więc zastosowanie na skarpach czy wokół podwyższonych rabat, gdzie ograniczają obsypywanie się ziemi. Na rabatach wyściółkowanych korą zapobiegają rozsypywaniu się jej na ścieżki czy trawnik. Dzięki temu ułatwiają utrzymanie czystości w ogrodzie i ograniczają konieczność wykonywania prac porządkowych i pielęgnacyjnych.

Obrzeża przy ścieżkach, podjazdach i chodnikach są używane jako element oporowy – stabilizujący teren i konstrukcje budowlane. Dzięki nim nawierzchnie są trwalsze i mogą być dłużej użytkowane. Jednocześnie podwyższone obrzeża przy trawniku zabezpieczają go przed zniszczeniem np. kołami samochodu. Ułatwiają też jego pielęgnację (np. koszenie). 

Obrzeża trawnikowe warto ponadto wykorzystać, by wyeksponować jakiś interesujący element aranżacji. Zamontowane wokół dużego drzewa, krzewu ozdobnego czy rzeźby podkreślą ich walory estetyczne. Z drugiej strony obrzeża mogą służyć również do zamaskowania nieestetycznych elementów konstrukcyjnych. 

Obrzeża ozdobne sprawdzą się też jako samodzielna dekoracja. Jako dodatkowy element aranżacji podkreślą styl ogrodu i uzupełnią kompozycje. Dekoracyjne obrzeża dodadzą ogrodowi elegancji, z kolei te bardziej nietypowe sprawią, że zyska on oryginalny wygląd. 

Jakie obrzeża wybrać do ogrodu?

Obrzeża ogrodowe to uniwersalny element architektoniczny. Znajdują zastosowanie praktycznie w każdym stylu. Szczególne znaczenie mają jednak w ogrodach utrzymanych w stylu formalnym, gdzie bardzo istotne jest utrzymanie ścisłych granic między poszczególnymi strefami. Z kolei w aranżacjach naturalistycznych czy wiejskich, gdzie kompozycje mają bardziej swobodny charakter, można całkowicie z nich zrezygnować. Odpowiednio dobrane z pewnością będą jednak zdobić także taki ogród.

Obrzeża do ogrodu dostępne są w wielu wariantach różniących się kolorem, kształtem, materiałem czy fakturą. Rodzaj obrzeży ogrodowych zawsze należy dobrać do nawierzchni lub innych elementów architektonicznych w ogrodzie, tak by tworzyły wraz z nimi spójną całość. Najlepiej więc zdecydować się na obrzeża wykonane z takich samych materiałów co inne elementy. Montaż obrzeży warto uwzględnić już na etapie projektowania ogrodu.

Przy wyborze obrzeży trawnikowych warto uwzględnić styl i charakter ogrodu. W wiejskich ogrodach najlepiej używać obrzeży z naturalnych materiałów, z kolei w tych nowoczesnych lepiej sprawdzą się metalowe lub z tworzyw sztucznych. 

Obrzeża ogrodowe powinniśmy również dopasować do miejsca, w jakim chcemy je wykorzystać. Przy ścieżkach najlepiej zamontować te wykonane z trwałych i odpornych materiałów (np. betonu). Z kolei rabaty warto oddzielić obrzeżami typu rollborder, które można łatwo formować w ciekawe kształty, a w razie potrzeby szybko zdemontować.

Jaka wysokość obrzeży trawnikowych będzie odpowiednia? Jeśli zależy nam głównie na praktycznym wykorzystywaniu obrzeży, możemy zdecydować się na te niższe – o wysokości równej wysokości nawierzchni. Takie obrzeża będą praktycznie niewidoczne. Z kolei, jeżeli chcemy, by dodatkowo pełniły funkcję dekoracyjną, powinniśmy wybrać wyższe o co najmniej kilka centymetrów od wysokości gruntu. 

Obrzeża ogrodowe – rodzaje

Do najpopularniejszych typów obrzeży do ogrodu należą:

• obrzeża ogrodowe drewniane (rollbordery, płotki) – znajdują szerokie zastosowanie w ogrodowych aranżacjach – zarówno formalnych, jak i nieformalnych. Ogrodowe obrzeża drewniane polecane są zwłaszcza do oddzielania rabat. Mogą przybierać różne kształty, dlatego pozwalają osiągnąć ciekawe efekty wizualne. Drewniane obwódki są jednak mało odporne na niekorzystne warunki środowiskowe, dlatego mogą ulec zniszczeniu pod wpływem wilgoci. Wymagają odpowiedniej konserwacji. 
• obrzeża ogrodowe plastikowe  – są tanie, uniwersalne i bardzo łatwe w montażu. Sprawdzają się zwłaszcza na granicach rabat. Obrzeża plastikowe są stosunkowo mało odporne na uszkodzenia mechaniczne, mogą pękać i się kruszyć. Często uważane są też za mało estetyczne, dlatego stosuje się je zwłaszcza w miejscach mniej widocznych. 
• obrzeża ogrodowe betonowe i granitowe – cechuje je duża trwałość i wytrzymałość na uszkodzenia mechaniczne. Praktycznie nie wymagają konserwacji i mogą służyć w ogrodzie przez lata. Z reguły dobrze komponują się z ogrodowymi nawierzchniami. Nie tylko wytyczają ich granice, ale również je utrwalają i stabilizują. Warto wykorzystać je zwłaszcza przy ścieżkach czy podjazdach. Nadają się na też na skarpy. 
• obrzeża ogrodowe wiklinowe – ze względu na naturalność i nietypową strukturę świetnie spełniają funkcję dekoracyjną. Pasują do ogrodów w stylu śródziemnomorskim, rustykalnym czy romantycznym. Przydają się wszędzie tam, gdzie zależy nam przede wszystkim na efekcie dekoracyjnym (np. w przedogródku).
• obrzeża ogrodowe z cegły – cechuje je naturalny wygląd i duża trwałość. Można użyć ich do stabilizacji elementów konstrukcyjnych i budowy murków oporowych. Pięknie prezentują się w ogrodach w stylu wiejskim. 
• obrzeża ogrodowe metalowe – wyróżniają się dużą odpornością na warunki środowiskowe oraz wysoką estetyką. Bardzo dobrze sprawdzają się przy podziale ogrodu na strefy i ograniczaniu przerastania roślinności. Ze względu na surowy i minimalistyczny design są idealne do nowoczesnych aranżacji. 
• obrzeża z gałęzi – mogą być ciekawym wzbogaceniem aranżacji ogródka w stylu wiejskim, leśnym lub naturalistycznym. Takie obrzeża wyglądają bardzo oryginalnie, a zarazem naturalnie. Doskonale podkreślają charakter ogrodu i przykują uwagę. Są jednak dosyć nietrwałe i z czasem niszczeją, przez co wymagają częstej wymiany. 
• obrzeża zielone – na rabatach angielskich funkcję obrzeży spełniają wąskie pasy trawnika okalające rabaty. Podobną rolę może odgrywać również niski żywopłot. Obrzeża zielone wyglądają naturalnie, łatwo wpisują się w okoliczny krajobraz i świetnie dopełniają roślinne kompozycje. Dzięki temu idealnie pasują do ogrodów w stylu naturalistycznym i angielskim. Wymagają jednak regularnej pielęgnacji, bo szybko tracą swoje walory estetyczne i przestają spełniać swoją funkcję.

Obrzeża ogrodowe pełnią w ogrodzie wiele ważnych funkcji. Wzmacniają konstrukcje, wyznaczają granice, porządkują przestrzeń, dekorują. Z pewnością warto więc je wykorzystać, by wykończyć aranżację swojego ogrodu.