Alergia może skutecznie odebrać radość z odpoczynku w ogrodzie. Trudno bowiem cieszyć się pięknem roślin i napawać wonią kwiatów, gdy wciąż dokucza łzawienie z oczu czy uciążliwy katar. Alergicy nie są jednak skazani wyłącznie na podziwianie zieleni zza okna. Jak stworzyć ogród przyjazny alergikom? Jak wybrać rośliny bezpieczne dla alergików?
Ogród dla alergika – podstawowe zasady aranżacji
Odpowiednia aranżacja ogrodu może znacząco ograniczyć ryzyko niepożądanych reakcji u osób uczulonych. Planując założenie ogrodu przyjaznego alergikom, szczególną uwagę powinniśmy zwrócić na dobór roślin, nawierzchni, dodatków i narzędzi oraz funkcjonalny podział przestrzeni.
Wszystkie potencjalnie uczulające rośliny ogrodowe należy sadzić na uboczu, z dala od głównych ścieżek, furtek, okien i drzwi do domu. W ogrodzie warto wyodrębnić specjalną strefę wypoczynkową – pozbawioną roślinności. Jej wygląd można urozmaicić rzeźbami czy urokliwym oświetleniem.
W ogrodzie dla alergika lepiej zrezygnować z trawnika. Zamiast niego warto zastosować żwir lub rośliny zadarniające. Do ściółkowania idealne będą kamienie lub włóknina. Nie poleca się używania kory i torfu – mogą być źródłem zarodników grzybów i pyłów niebezpiecznych dla alergików. Korzystny wpływ na mikroklimat ogrodu może mieć zbiornik wodny. Niewskazane jest jednak budowanie oczka wodnego – na dużej tafli mogą gromadzić się pyłki. Sprawdzi się za to niewielka fontanna lub wodotrysk. Można też zamontować system nawadniający – wilgoć ogranicza rozprzestrzenianie się pyłku. Nie najlepszym rozwiązanie w ogrodzie przyjaznym alergikom jest montowanie kompostownika – jeśli chcemy go zastosować, wybierzmy model z pokrywą.
W ogrodzie bezpiecznym dla alergików należy unikać tworzenia miejsc gęsto zarośniętych, w których łatwo gromadzi się pyłek. Lepiej zrezygnować z żywopłotów. Z powodzeniem można zastąpić je pnączami. Bezpieczniejsze niż drzewa liściaste będą iglaki, których pyłek ma niski potencjał uczulający. W ogrodzie przyjaznym alergikom najlepiej stosować rośliny łatwe w pielęgnacji, wolno rosnące, niewymagające częstego nawożenia czy przycinania. Warto niektóre z nich umieścić w pojemnikach – dzięki temu łatwiej będzie zmienić lokalizację problematycznych okazów.
Rośliny bezpieczne dla alergików
Odpowiedni dobór roślin w ogrodzie przyjaznym dla alergika pozwala zminimalizować ilość alergenów znajdujących się w otoczeniu. Uczulenia najczęściej wywołują pyłki roślin. Niebezpieczne może być wdychanie substancji lotnych wydzielanych przez rośliny. Zdarza się, że problemy powoduje kontakt skóry z sokami roślin. Zagrożenie dla alergików stanowią ponadto użądlenia owadów. Przed przystąpieniem do wyboru roślin do ogrodu warto więc stworzyć listę własnych alergenów.
Z ogrodu dla alergików należy wyeliminować wiatropylne rośliny, wytwarzające duże ilości, lekkiego pyłku, tj. leszczyna, olcha, buk, brzoza, klon, ligustr, trawy ozdobne, cyprysik. Silne właściwości alergizujące ma też pyłek roślin z rodziny astrowatych, takich jak: nagietki, aksamitki, cynie, stokrotki, chryzantemy, słoneczniki, złocienie czy astry. Należy unikać roślin wytwarzających trujące substancje, np. konwalia, oleander, glicynia, zimowit, naparstnica, wilczomlecz.
Do roślin bezpiecznych dla alergików należą żeńskie drzewa dwupienne, które nie wytwarzają pyłku, np. cis, tulipanowiec, wiśnia, grusza, jabłoń. Spośród roślin ozdobnych najlepiej wybierać gatunki owadopylne, których pyłek jest ciężki, lepki i słabo roznosi się w powietrzu. Świetnie sprawdzą się rośliny o okazałych, kielichowatych kwiatach. Dobrym wyborem mogą być m.in.: niecierpki, lobelie, werbeny, bratki, niezapominajki, ostróżki, bodziszki, piwonie, magnolie, jarzębiny, kaliny, forsycje, powojniki, tawułki, hortensje, dzwonki, azalie, miodunki, berberysy, liliowce, orliki, czosnki, zawilce, szałwie. Lepiej wybierać gatunki i odmiany o słabej woni – intensywnie pachnące (lilie, jaśmin, goździki) mogą wytwarzać uczulające olejki eteryczne. Alergicy powinni raczej zrezygnować z ogródka ziołowego.
Jeśli przyczyną problemów są nie rośliny, lecz owady, w ogrodzie należy wystrzegać się roślin miododajnych – silnie wabiących insekty. Nie należy aranżować też atrakcyjnych miejsc dla owadów takich jak np. łąka kwietna. W przypadku alergii na owady dobrym pomysłem może być zamontowanie w ogrodzie budek lęgowych i poideł dla ptaków. Częste wizyty skrzydlatych gości pomogą zmniejszyć liczbę insektów w otoczeniu.
Pielęgnacja ogrodu alergika
Ogród przyjazny dla alergików musi być łatwy w pielęgnacji. Alergicy powinni unikać długich i intensywnych prac w ogrodzie. Harmonogram niezbędnych zabiegów należy dostosować do kalendarza pylenia. W sezonie intensywnego pylenia warto ograniczyć część prac lub poprosić o pomoc innych domowników. Zabiegi pielęgnacyjne najlepiej wykonywać o poranku, w dni bezwietrzne i wilgotne – wtedy stężenie pyłków w powietrzu jest najmniejsze.
Jeśli nie chcemy rezygnować z trawnika w ogrodzie, pamiętajmy o jego regularnym podlewaniu i niskim koszeniu. Do koszenia powinniśmy używać kosiarki z mulczatorem, która pozwoli pozbyć się ściętej trawy. Ważną rolę w ogrodzie dla alergików odgrywa systematyczne usuwanie chwastów. Nie należy dopuszczać do ich kwitnienia. Drzewa i krzewy najlepiej przycinać jeszcze przed rozpoczęciem sezonu wegetacyjnego.
W ogrodzie bezpiecznym dla alergików nie należy pozostawiać liści i roślin porażonych przez grzyby. Już przy zakupie roślin trzeba zwracać uwagę na ich kondycję i rezygnować z chorych czy osłabionych okazów. Roślinom należy zapewnić jak najlepsze warunki do wzrostu – będą wtedy mniej narażone na infekcje. Do nawożenia i ochrony roślin warto wybierać środki naturalne. Alergik w ogrodzie powinien zaopatrzyć się w narzędzia ogrodnicze wyposażone w długie trzonki – pozwalają one zwiększyć dystans do źródła alergenów.
Wszystkie prace pielęgnacyjne w ogrodzie należy wykonywać w odzieży roboczej zakrywającej całe ciało. Przydatne będą też długie rękawice, okulary ochronne i kapelusz. Ubranie trzeba zmienić przed wejściem do domu. Po intensywnych pracach w ogrodzie warto wziąć prysznic.
