Ogród warto podziwiać nie tylko w ciągu dnia. Gdy zapadnie zmrok, może on ujawnić swoje drugie, równie piękne, oblicze. Wiele roślin kusi zapachami i w pełni rozkwita dopiero przy blasku księżyca. Ogród nocny to wymarzone miejsce nie tylko dla miłośników wieczornych spacerów, ale również wielbicieli oryginalnych gatunków roślin. Przedstawiamy rośliny, które pachną i kwitną po zmroku.
Ogrody nocne — zalety
W codziennym zabieganiu często trudno znaleźć choćby chwilę na wypoczynek w ogrodzie w ciągu dnia. Relaks w ogrodzie może też skutecznie zakłócić hałas dochodzący z ulicy. Dodatkowo letnie upały raczej nie zachęcają do długotrwałego przebywania na świeżym powietrzu w czasie najsilniejszego operowania promieni słonecznych.
Idealną porą do podziwiania ogrodu często okazuje się dopiero późny wieczór. Nocny ogród zapewnia dogodne warunki do relaksu przy rozgwieżdżonym niebie. Ze względu na specyficzny — nieco tajemniczy — klimat dostarcza również niezwykłych wrażeń zmysłowych. W ogrodzie nocnym można odkrywać piękno roślin, które w ciągu dnia pozostają w cieniu innych gatunków. Daje on niepowtarzalną szansę, by poznawać otoczenie nie tylko za pomocą zmysłu wzroku, ale również węchu czy słuchu. Ogród księżycowy może także okazać się świetnym miejscem do obserwacji zwierząt nocnych np. nietoperzy czy jeży.
Jak zaprojektować ogród nocny?
Aby ogród prezentował się zjawiskowo po zmroku, warto zadbać o jego odpowiednią kolorystykę. Ogrody księżycowe są najczęściej monochromatyczne. Najlepiej wybierać do nich rośliny o białych kwiatach i srebrzystych liściach, które odbijają światło księżyca. Sprawdzą się w nich także gatunki o żółtych lub różowych kwiatach. Warto pokusić się o wybór gatunków lub odmian o różnorodnych formach, dzięki którym nasadzenia nie będą wyglądały monotonnie.
W ogrodzie księżycowym nie może zabraknąć roślin pachnących nocą, które sprawią, że relaks pod gwiazdami będzie znacznie przyjemniejszy. Projektując ogród, warto pomyśleć również o wzbogaceniu aranżacji elementami oddziałującymi na zmysł słuchu. Zbiornik wodny z szumiącą wodą lub kołyszące się na wietrze wysokie trawy ozdobne zapewnią relaksujące dźwięki w czasie wieczornego wypoczynku w ogrodzie.
Centralnym punktem ogrodu księżycowego powinien być kącik wypoczynkowy. Można stworzyć go na tarasie lub w zacisznym i ciepłym miejscu ogrodu (np. przy ścianie budynku, od strony południowej lub zachodniej). W otoczeniu kącika wypoczynkowego warto posadzić rośliny kwitnące nocą. Meble i dodatki w ogrodzie nocnym, podobnie jak rośliny, powinny być utrzymane w jasnych kolorach. Dobrym wyborem do ogrodu księżycowego będą też jasne nawierzchnie, np. białe kamienie lub żwir.
Ważną rolę w ogrodzie nocnym odgrywa odpowiednie oświetlenie. By podkreślić walory ozdobne roślin, warto je podświetlić za pomocą niezbyt intensywnego światła punktowego. W taki sam sposób można wyeksponować również rzeźby ogrodowe lub inne dekoracyjne elementy. Oświetlenie ogrodowe należy dodatkowo umieścić wzdłuż ścieżek, aby spacery po ogrodzie nocą były komfortowe i bezpieczne. Nastrojowe lampy lub girlandy świetlne, emitujące żółte światło, dobrze sprawdzą się w pobliżu kącika wypoczynkowego. Z oświetleniem ogrodu nie należy jednak przesadzać — zbyt intensywne i jasne światło może negatywnie wpłynąć na klimat ogrodu, przyćmić roślinność i zniechęcić nocne zwierzęta do przebywania w otoczeniu.
Dlaczego rośliny pachną i kwitną w nocy?
Chociaż większość roślin ukazuje swoje piękno w pełnym słońcu, część gatunków rozkwita dopiero po zapadnięciu ciemności. Rośliny kwitnące nocą są ściśle związane z nocnymi zapylaczami (m.in. ćmami). Aby zwabić owady, po zapadnięciu zmroku zaczynają wydzielać olejki eteryczne. Co więcej, ich zapach jest często szczególnie intensywny, dzięki czemu owady nocne nie mają trudności z ich odnalezieniem. Rośliny pachnące nocą zwykle mają białe kwiaty, które za dnia są słabo widoczne, za to nocą wysuwają się na pierwszy plan, co również jest istotne dla zapylaczy.
Najpiękniejsze rośliny do ogrodu nocnego
Jakie rośliny wyglądają zjawiskowo w blasku księżyca, czarując przy okazji przyjemnymi zapachami? Oto kilka najpiękniejszych roślin do ogrodów nocnych.
- Wiesiołek dwuletni (Oenothera biennis) — wyróżnia się jaskrawożółtymi kwiatami, które otwierają się wieczorem, a zamykają o poranku. Płatki wiesiołka doskonale odbijają światło księżyca, dzięki czemu można odnieść wrażenie, że roślina świeci. Wiesiołek ma przyjemny, delikatny, cytrynowy zapach. Dorasta do 1 m. Roślina ta zakwita w drugim roku po zasadzeniu. Kwitnie w okresie od czerwca do września. Wiesiołek jest także cenioną rośliną leczniczą.
- Lewkonia długopłatkowa (Matthiola longipetala) — lewkonia, popularnie nazywana maciejką, jest jedną z najbardziej znanych roślin pachnących nocą. Maciejka ma słodkawy zapach, nieco przypominający wanilię lub przyprawy orientalne. Osiąga wysokość 30-40 cm. Jej kwiaty są jasnofioletowe — drobne i niepozorne. Maciejka jest rośliną jednoroczną — kwitnie od czerwca do sierpnia.
- Dziwaczek jalapa (Mirabilis jalapa) — roślina o właściwościach fluorescencyjnych, która szczególnie pięknie wygląda nocą. Kwiaty dziwaczka otwierają się po południu i wtedy też zaczynają roztaczać wokół słodki zapach. Dziwaczek może mieć kwiaty żółte, różowe, czerwone czy dwukolorowe. Przeciętnie dorasta do 60-80 cm. Kwitnie od lipca aż do pierwszych przymrozków.
- Tytoń oskrzydlony (Nicotiana alata) — przyciąga uwagę za sprawą dużych, rurkowatych kwiatów, zebranych w wiechy. Kwiaty tytoniu mogą mieć różny kolor — biały, żółty, różowy, fioletowy, czerwony. Otwierają się dopiero wieczorem, wydzielając intensywny zapach. Tytoń oskrzydlony może osiągnąć wysokość nawet 1,5 m. Kwitnie w okresie od lipca do września. Wspaniale prezentuje się na rabatach. Ze względu na silny zapach warto posadzić go w pobliżu miejsca nocnego wypoczynku.
- Czyściec wełnisty (Stachys byzantina) — bylina o charakterystycznych srebrzystych, owłosionych, puszystych liściach. Liście czyśćca efektownie połyskują w ciemnościach. Roślina ta jest łatwa w uprawie. Dorasta do 30-40 cm. Kwitnienie czyśćca przypada na okres od czerwca do września. Roślina ma fioletowe kwiaty, zebrane w kłosy. Czyściec wełnisty szybko się rozrasta, dlatego może być stosowany jako roślina okrywowa.
- Lilak (Syringa) — ten popularny krzew ozdobny może sprawić, że wiosenne wieczory w ogrodzie będą miały wyjątkowy klimat. Kwiaty lilaka (zebrane w wiechy) — w kolorze białym, fioletowym lub różowym — pojawiają się już w maju. Ich słodki zapach jest najlepiej wyczuwalny wieczorem. Krzew ten jest odporny i toleruje różne warunki, najlepiej jednak rośnie w miejscach słonecznych.
- Datura (Brugmansia) — z uwagi na charakterystyczne, zwisające, lejkowate kwiaty roślina ta bywa nazywana także „trąbą anielską”. Kwiaty datury osiągają nawet 40 cm długości. Mogą przybierać różne kolory, ale w nocnym ogrodzie z pewnością najlepiej sprawdzą się odmiany w kolorze białym. Datura to roślina pachnąca nocą o wyjątkowo złożonym aromacie — ze słodkawymi, pikantnymi i ziemistymi nutami. Polecana jest do uprawy w pojemnikach — może udekorować taras lub balkon w nocnym ogrodzie.
- Zaluzianskya capensis — ta niska roślina może stać się wyjątkową ozdobą nocnego ogrodu za sprawą nietypowych kwiatów w kształcie gwiazd, które otwierają się o zmierzchu. Zaluzianskya capensis to pachnąca roślina nocna, której aromat przypomina wanilię. Najczęściej dorasta do 15-30 cm. Preferuje stanowiska słoneczne lub półcieniste, o lekko wilgotnej glebie.
- Wilec biały (Ipomoea alba) — ze względu na nocne kwitnienie i okazałe (do 14 cm), białe kwiaty przypominające księżyc bywa nazywany „księżycowym pnączem”. Wilec biały może osiągnąć wysokość nawet 30 m. Kwiaty wilca otwierają się wieczorem i pozostają otwarte aż do rana.
Do innych polecanych roślin do ogrodów nocnych należą m.in.:
- juka karolińska (Yucca filamentosa),
- wiciokrzew pomorski (Lonicera periclymenum),
- jeżówka purpurowa (Echinacea purpurea),
- lawenda wąskolistna (Lavandula angustifolia),
- funkia (Hosta),
- floks wiechowaty (Phlox paniculata),
- hortensja (Hydrangea),
- kalina koralowa (Viburnum opulus),
- mikołajek olbrzymi (Eryngium giganteum),
- wieczornik damski (Hesperis matronalis),
- liliowiec (Hemerocallis),
- lilia (Lilium),
- plektrantus koleusowaty (Plectranthus glabratus)
- kocanka (Helichrysum).