Wieczorne spacery po ogrodzie i romantyczne kolacje pod gwiazdami mogą mieć niezwykły klimat. Aby stworzyć wyjątkowy nastrój w ogrodzie po zmroku, warto zadbać o odpowiednie oświetlenie. Lampy ogrodowe pozwalają nie tylko cieszyć się pięknem ogrodu wieczorami, ale też wzbogacić aranżację. Jak dobrać oświetlenie do ogrodu? Podpowiadamy, jak oświetlić ogród.

Oświetlenie ogrodowe – o czym warto pamiętać?

Oświetlenie w ogrodzie pełni wiele ważnych funkcji. Przede wszystkim pozwala na użytkowanie przydomowej przestrzeni również po zmroku. Zapewnia przy tym bezpieczeństwo i wygodę użytkownikom ogrodu – ułatwia przemieszczanie się i zapobiega potknięciom. Dodatkowo lampy ogrodowe mogą stanowić zabezpieczenie przed nieproszonymi gośćmi – umożliwiają ich szybkie namierzenie, przez co działają odstraszająco na włamywaczy i złodziei. 

Oprócz funkcji typowo użytkowych oświetlenie ogrodowe odgrywa również ważną rolę w aranżacji ogrodu. To właśnie ono ma decydujący wpływ na jego wygląd i charakter w ciemności. Odpowiednio dobrane lampy ogrodowe pozwalają tworzyć różnorodne efekty wizualne po zmroku. Dzięki nim można wyeksponować poszczególne elementy aranżacji, podkreślić ich kształt czy fakturę. Oświetlenie ogrodu jest także niezbędne, by stworzyć romantyczny i nastrojowy klimat do wieczornego wypoczynku oraz spotkań towarzyskich na świeżym powietrzu.

Czym oświetlić ogród?

O tym, jak oświetlić ogród, najlepiej pomyśleć już na etapie jego projektowania. Jeśli chcemy cieszyć się stałym źródłem światła, niezależnie od warunków panujących na zewnątrz, niezbędne jest podłączenie lamp do instalacji elektrycznej poprowadzonej pod ziemią. Niestety, instalacja oświetlenia ogrodowego na prąd może wiązać się ze zniszczeniem dotychczasowych aranżacji. 

Alternatywą dla lamp ogrodowych na prąd jest oświetlenie bezprzewodowe do ogrodu. Jednym z najpopularniejszych rozwiązań tego typu są ogrodowe lampy solarne. Posiadają są one panel solarny, który pozwala gromadzić za dnia energię słoneczną i przetwarzać ją na energię elektryczną do zasilania żarówek nocą. 

Lampy solarne do ogrodu wyposażone są również w czujniki zmierzchowe, dzięki czemu są bezobsługowe – włączają się automatycznie, gdy nastaje noc. Zazwyczaj opierają się na żarówkach ledowych, które zużywają mniej energii. Oświetlenie ogrodowe solarne pozwala oświetlić ogród w sposób ekonomiczny i przyjazny dla środowiska – jego użytkowanie nie wiąże się ze zużyciem prądu i dodatkowymi kosztami. Niestety, działanie lamp solarnych LED jest ściśle związane z warunkami panującymi na zewnątrz. W warunkach niedoboru słońca nie są one w stanie zmagazynować odpowiedniej ilości energii. Zwykle nie mogą więc oświetlić ogrodu przez całą noc. Słabo sprawdzają się również w miejscach cienistych, w dni pochmurne i deszczowe oraz zimą. 

Innym rodzajem bezprzewodowego oświetlenia do ogrodu są lampy na baterie lub akumulator. Ich dużą zaletą jest zupełna niezależność od instalacji elektrycznej i słońca. Dzięki temu można umieścić je w dowolnym miejscu w ogrodzie. Jednak lampy akumulatorowe do ogrodu wymagają regularnego ładowania, dlatego ich obsługa jest dość kłopotliwa. Najlepiej sprawdzają się w roli oświetlenia punktowego, nie nadają się natomiast do oświetlania całego ogrodu.

Wielbiciele nastrojowego oświetlenia mogą rozświetlić swój ogród również światłem świec. Niestety, mają one ograniczone zastosowanie – tlący się ogień stwarza zagrożenie pożarem. Dodatkowo takie oświetlenie nie sprawdzi się przy wietrznej i deszczowej pogodzie. Z tego powodu świece do oświetlania ogrodu mogą być stosowane tylko pod ścisłym nadzorem użytkowników i w miejscach osłoniętych od wiatru i deszczu.

Lampy ogrodowe – rodzaje

Oświetlenie ogrodowe dostępne jest w różnych formach. Do najpopularniejszych elementów świetlnych używanych w ogrodach należą:

• reflektory – są źródłem światła punktowego. Mogą być montowane bezpośrednio w podłożu. Reflektory ogrodowe służą do akcentowania wybranych elementów, podkreślania ich formy lub struktury. Warto wykorzystać je do oświetlania roślin, rzeźb, zbiorników wodnych, elewacji budynków, ścieżek i podjazdów. 

• stojące lampy ogrodowe – mają uniwersalne zastosowanie w ogrodzie. Spełniają przede wszystkim funkcję użytkową – rozjaśniają otoczenie, wyznaczają krawędzie i granice, ułatwiają przemieszczanie się po ogrodzie. Emitują dużo światła rozproszonego. Najczęściej montowane są przy ścieżkach lub na obrzeżach rabat. 

• kule oświetleniowe – wyróżniają się oryginalną formą, dzięki czemu w ogrodzie odgrywają przede wszystkim rolę dekoracyjną. Pozwalają tworzyć plamy świetlne. Dobrze prezentują się na trawniku, zwłaszcza w pobliżu miejsc reprezentatywnych, na rabatach lub przy wejściu na teren ogrodu. 

• girlandy świetlne – mają formę wiszących łańcuchów z żarówkami w różnorodnych oprawach. Emitują niewiele światła, dlatego służą przede wszystkim jako romantyczna dekoracja oraz dodatkowe źródło światła w ogrodzie. Można zawiesić je na drzewach, pergoli, ogrodzeniu czy przy altanie. 

• kinkiety ogrodowe – montuje się je na ścianach budynków. Stosowane są przede wszystkim do oświetlenia wejścia do domu i elewacji. Mogą być używane również do wyznaczenia osi widokowych w ogrodzie. 

• lampiony – mają formę dekoracyjnych pojemników, wewnątrz których umieszczona jest latarenka lub świeca. Lampiony w ogrodzie spełniają głównie funkcję ozdobną, tworząc nastrojowy klimat. Można ustawić je w strefie wypoczynkowej czy powiesić na gałązkach. Ciekawe efekty wizualne da się osiągnąć, umieszczając je wśród roślinności.

Jak wybrać lampy ogrodowe?

Rodzaj lamp ogrodowych należy dopasować zarówno do stylu i wielkości całego ogrodu, jak i oświetlanej przestrzeni. Światło pełni szczególnie ważną funkcję w ogrodach rustykalnych i romantycznych, kształtując ich niepowtarzalny nastrój. W takich aranżacjach dobrze sprawdzą się więc urokliwe latarenki, lampiony i girlandy świetlne. Z kolei jako nowoczesne oświetlenie ogrodowe warto wykorzystać kule oświetleniowe czy minimalistyczne słupki oświetleniowe. 

W niewielkich ogrodach lepiej stosować delikatne oświetlenie punktowe. W większych można natomiast pokusić się o bardziej rozbudowany system oświetlenia do ogrodu złożony z różnych wiszących i stojących elementów. Jeśli planujemy zastosować w ogrodzie lampy oświetleniowe kilku typów (wiszące, stojące, kinkietowe), wybierzmy modele z jednej serii. Pozwoli nam to uzyskać spójność aranżacji.

Kluczowy wpływ na uzyskane efekty wizualne ma odpowiednia barwa światła. Lampy ogrodowe emitujące światło o barwie ciepłej, żółtawej (2700-3200 K) wprowadzają do ogrodu romantyczny i tajemniczy klimat. Z tego powodu warto wykorzystać je do oświetlania miejsc wypoczynku – ławek czy altan. Oświetlenie o barwie zimnej, niebieskawej (4600-6500 K) może ożywić zieleń, dlatego polecane jest do oświetlania roślin. Z kolei ścieżki czy podjazdy najlepiej oświetlić światłem o barwie neutralnej, białym (3300-4500 K). Barwę światła warto dopasować również od aranżacji ogrodu i innych elementów architektonicznych. Z dekoracjami w stylu rustykalnym dobrze komponuje się światło ciepłe, z kolei z nowoczesnymi – zazwyczaj zimne. 

Oświetlenie pulsacyjne pozwoli dodać dynamiki i dramatyzmu aranżacjom, dlatego idealnie nada się do podświetlania zbiorników wodnych czy rzeźb. Do podświetlania rzeźb warto użyć kilku delikatnych elementów oświetleniowych zamiast silnego światła. 

Wybierając oświetlenie ogrodowe, powinniśmy zwrócić uwagę również na jego parametry techniczne. Oświetlenie do ogrodu musi być dopasowane do naszej instalacji. Jeśli przewidujemy montaż wielu lamp, powinniśmy zdecydować się na zasilanie napięciem 230 V. Zasilanie niskonapięciowe sprawdzi się przy oświetleniu punktowym, zwłaszcza w małych ogrodach oraz do podświetlania zbiorników wodnych. 

Dodatkowo oświetlenie zewnętrzne w ogrodzie powinno być wyposażone w oprawy o wysokiej szczelności (minimum IP44). Z kolei lampy, które chcemy zastosować przy oczku wodnym, muszą mieć jeszcze wyższy stopień szczelności (IP68). Warto sprawdzić również klasę ochronności – lampy w ogrodzie powinny mieć stopień izolacji II, a lampy do oczek wodnych III. Dla osób, które chcą oświetlić ogród, gdy są poza domem, dobrym rozwiązaniem mogą okazać się lampy z programatorem czasowym. Pozwalają one zaplanować czas włączania i wyłączania się oświetlania. W przypadku częstych spacerów po ogrodzie nocą lub wizyt gości godne polecenia są modele wyposażone w czujniki ruchu, które włączają się, gdy wykryją w otoczeniu gości. 

Gdzie umieścić lampy ogrodowe?

Duży wpływ na komfort użytkowników ogrodu ma odpowiednie ustawienie oświetlenia ogrodowego względem wzroku. By uniknąć oślepiania światłem lamp, należy unikać umieszczania ich na wysokości oczu. Znacznie lepszym rozwiązaniem jest skierowania światła pod nogi lub umieszczenie go powyżej głowy. Lampy solarne powinny znajdować się w bezpośrednim zasięgu promieni słonecznych – nie mogą być ustawione pod dachem czy drzewami.

By ogród pięknie prezentował się po zmroku, nie trzeba oświetlać całej jego powierzchni. Przed montażem oświetlenia warto zastanowić się, w których strefach ogrodu najczęściej przebywamy po zmroku. To właśnie tam powinniśmy zamontować oświetlenie ogrodowe. Dodatkowo należy znaleźć w ogrodzie punkty (np. rzeźby, elementy małej architektury, rośliny) o szczególnych walorach wizualnych, które warto podświetlić. Dobrym pomysłem jest również sprawdzenie ustawienia lamp ogrodowych pod kątem rzucanych przez nie cieni. 

Do podstawowych miejsc, w których pobliżu warto umieścić oświetlenie ogrodowe, należą:

• taras,
• balkon,
• strefa wypoczynkowa,
• furtka wejściowa,
• brama wjazdowa i podjazd,
• altana,
• wejście do domu,
• schody,
• ścieżki i alejki ogrodowe.

Dodatkowo w celach dekoracyjnych można oświetlić:

• drzewa i krzewy (zwłaszcza solitery),
• rzeźby ogrodowe,
• rabaty kwiatowe,
• fontanny i oczka wodne,
• pergole,
• ogrody zimowe,
• trawnik,
• skalniak.

Oświetlenie w ogrodzie powinno być jednak stosowane z umiarem. Nie należy próbować podświetlać całego trawnika czy każdej rzeźby. Da to efekt odwrotny od zamierzonego. Zamiast nastrojowego rozświetlenia przestrzeni uzyskamy wrażenie bożonarodzeniowej iluminacji. Z czasem może okazać się to drażniące zarówno dla nas, jak i naszych sąsiadów. Szczególną ostrożność należy zachować przy stosowaniu lamp migających lub zmieniających kolory. Jeśli chcemy umieścić je w ogrodzie, oświetlamy nimi tylko wybraną strefę, a nie cały ogród. 

Dzięki nastrojowemu oświetleniu wieczory spędzane w ogrodzie z pewnością będą niezapomniane.