Mały ogród nie jest powodem do rezygnacji z własnych owoców. Wbrew pozorom, właściciele małych ogrodów mają stosunkowo duże możliwości. Owoce w ogrodzie o niewielkich gabarytach mogą pochodzić z drzew owocowych (np. jabłoni, grusz, wisien), ale także krzewów, krzewinek czy pnączy owocowych. Jakie rośliny wybrać do mini sadu, kiedy je posadzić i jak je pielęgnować, aby cieszyć się zdrowymi, soczystymi plonami?

Jakie rośliny owocowe posadzić w małym ogrodzie?

Owoce w ogrodzie pochodzić mogą między innymi z krzewów jagodowych. Wśród nich najpopularniejsze są m.in.:

• agrest,
• borówki amerykańskie,
• jeżyny,
• maliny,
• porzeczki.

To rośliny zajmujące niewiele miejsca, które poza swoimi walorami praktycznymi w postaci owoców, spełniają również funkcję dekoracyjną.

Oczywiście wszystkie powyższe krzewy to tylko niewielka część roślin owocowych, jakie mogą znaleźć się w małym ogrodzie. Poza nimi w sprzedaży, choć nie tak szeroko dostępne, sąrównież jagody kamczackie czy aktinidia ostrolistna. Ta ostatnia, znana u nas jako polskie kiwi, gwarantuje przepyszne i inne od dobrze znanych owoce przypominające smakiem mieszankę kiwi z agrestem. Kolejną opcją są poziomki, a dla miłośników medycyny naturalnej — jagody goji. Wprawdzie w Polsce nie zawsze dojrzewają obficie, poza tym dopiero późną jesienią, ale niewątpliwie są niezwykle korzystne dla zdrowia. W końcu, ostawić można na odporne na mróz winorośle, które są dobrym wyborem na balkon czy taras.

Drzewa owocowe w ogrodzie? Tak, ale w wydaniu mini!

Zdrowych owoców dostarczą również drzewka, które jednocześnie będą ciekawym elementem dekoracyjnym. Z uwagi na ograniczoną przestrzeń w ogrodzie, przed ostatecznym wyborem pod uwagę należy wziąć ich maksymalne rozmiary.

Optymalne są miniaturowe drzewka owocowe. Zwłaszcza że to rośliny łatwe w uprawie, które nie wymagają częstego przycinania i innych zabiegów pielęgnacyjnych. To rośliny, które nawet po kilku latach uprawy nie przekraczają 1,5 m wysokości. Jednocześnie są bardzo urodzajne, zapewniając nawet do 8 kg soczystych, zdrowych owoców nawet już w drugim roku po posadzeniu. Zresztą uprawiać można je w gruncie, ale równie dobrze w dużych donicach. Dzięki temu nawet niewielki ogród może w krótkiej chwili przybrać postać budzącego uznanie mini sadu. Pośród karłowych drzewek owocowych zalecanych do małych sadów są m.in.:

• jabłonie (w formie krzaczastej bądź wrzecionowej),
• wiśnie,
• brzoskwinie,
• grusze,
• śliwy,
• czereśnie,
• morele,
• nektaryny.

Jako że niektóre z nich (np. brzoskwinie, morele, nektaryny) są podatne na wiosenne przymrozki, uprawa ich w donicach pozwala przenieść drzewka na czas mrozów do cieplejszych pomieszczeń. W ten sposób cieszyć się można własnymi, zdrowymi owocami egzotycznymi, których nie można byłoby uprawiać w przypadku tradycyjnych, wysokopiennych okazów. Wówczas skutkowałoby to nieodwracalnym uszkodzeniem ich pąków.

Gdzie i kiedy sadzić rośliny owocowe?

Ważną kwestią jest również miejsce, które powinno być słoneczne i zaciszne, co zagwarantuje słodkie i ładnie wybarwione owoce. Rośliny najlepiej sadzić w glebie przepuszczalnej, wilgotnej i z dużą zawartością próchnicy. Wielkość dołków zależy od bryły korzeniowej, raz wystarczą dołki o śr. 20 cm, innym potrzebne będą dołki co najmniej półmetrowe. Po posadzeniu roślin owocowych ziemię należy zasilić obornikiem lub kompostem w ilości ok. 5 kg na mkw. Dużo uwagi poświęcić trzeba natomiast krzewom, które dobrze rosną tylko w kwaśnej glebie (np. żurawina, borówki). Dla takich roślin trzeba kupić lub przygotować specjalne podłoże, mieszając w odpowiednich proporcjach kwaśny torf, korę z drzew iglastych i ziemię ogrodową.

Jeżeli to rośliny z odkrytymi korzeniami sadzi się je zaraz po przywiezieniu do ogrodu, najlepiej w pochmurny dzień, następnie przysypując żyzną ziemią i obficie podlewając. Przed zimą należy je zabrać do cieplejszych pomieszczeń (jeżeli są w donicach) lub obsypać kopczykiem ziemi (jeżeli są w gruncie), co zabezpieczy przed mrozem ich system korzeniowy.

Jak pielęgnować rośliny owocowe małym ogrodzie?

Wiele roślin w małym sadzie nie wymaga szczególnej opieki. Mimo wszystko o podstawowych zabiegach pielęgnacyjnych nie można zapomnieć w ogóle. Karłowe drzewka owocowe, a zwłaszcza krzewy trzeba m.in.:

• Przycinać — systematyczne usuwanie starszych pędów przełoży się na jakość i wielkość zbiorów. Jednocześnie przycinać można młode gałęzie, ale tylko wówczas kiedy są słabe lub rosną w dużym zagęszczeniu, przez co ograniczają ilość światła docierającego do wnętrza korony. Przycinanie krzewów owocowych wykonuje się wczesną wiosną, przed rozwinięciem się na nich liści i zgodnie z zasadami tyczącymi konkretnych roślin: agrest, porzeczka czerwona, porzeczka biała (usuwając pędy 4- i 5-letnie), porzeczka czarna (pędy 3- i 4-letnie), borówki amerykańskie, jagody kamczackie (po ok. 5 latach wzrostu; dwie lub trzy najstarsze gałęzie), maliny, jeżyny (co roku; przy ziemi wszystkie owocujące gałęzie), pnącza (najstarsze i nadmiernie zagęszczone pędy).

• Nawozić — nawożenie należy przeprowadzić wiosną, najlepiej wykorzystując do tego kompost (5-7 kg/mkw.) lekko zmieszany z ziemią, ewentualnie nawozy mineralne (najlepiej dostosowane do konkretnych grup roślin).

• Podlewać — regularnego, obfitego podlewania wymagają młode rośliny o niedostatecznie rozwiniętym systemie korzeniowym. Starsze rośliny wystarczy nawadniać w okresach suszy (z wyjątkiem aktinidii, borówki amerykańskiej, poziomki i żurawiny, które należy nawadniać regularnie). Dodatkowo przed przesychaniem ziemi zabezpiecza ściółka z kory rozkładana wokół roślin w warstwie o grubości kilku centymetrów.

• Chronić przed szkodnikami i chorobami — zdrowe owoce w ogrodzie są wolne od chemii, a więc o ile nie jest to konieczne, warto unikać syntetycznych środków ochrony. Jeżeli są one niezbędne, zawsze należy je stosować w ilości zalecanej przez producenta. Wszelkie opryski wpływają negatywnie na jakość plonów. Poza tym nie niszczą one tylko szkodników, ale przy tym pożyteczne owady, w tym zapylające kwiaty pszczoły i trzmiele.

Widać w związku z tym, że krzewy, a nawet miniaturowe drzewka owocowe uprawiać można nawet w małym ogrodzie, baa… również na balkonie czy tarasie. Mniejsza przestrzeń nie jest wystarczającym powodem do tego, aby rezygnować ze zdrowych, soczystych i własnych owoców, często egzotycznych.