Nasz trawnik stracił piękny wygląd po zimie? Zauważyliśmy, że murawę pokrywają gęste białe strzępki? Takich objawów nie powinniśmy lekceważyć – mogą one świadczyć o tym, że nasz trawnik zaatakowały grzyby. Pleśń śniegowa to choroba trawników, która często pojawia się wiosną, tuż po stopnieniu pokrywy śnieżnej. Podpowiadamy, jak ją w porę rozpoznać i jak z nią walczyć. 

Pleśń śniegowa – przyczyny

Wczesną wiosną trawnik bardzo często w niczym nie przypomina gładkiego, soczyście zielonego dywanu z ubiegłego sezonu. Poważnym problemem, który widocznie odbija się na wyglądzie trawnika, jest pleśń śniegowa. 

Pleśń śniegowa jest chorobą grzybiczą, wywoływaną głównie przez grzyba Microdochium nivale, zaliczanego do typu workowców. Grzyb ten jest powszechny w środowisku. Dogodne warunki do jego rozwoju panują głównie zimą, choć czasami powoduje problemy również o innych porach roku.

Pleśń śniegowa na trawie rozwija się w warunkach wysokiej wilgotności i ciepła, jakie panują pod grubą warstwą śnieżnego puchu. Jej pojawieniu się sprzyja długie zaleganie grubej pokrywy śnieżnej na niezamarzniętej ziemi (przy temperaturze około 0℃). 

Choroba stanowi spore zagrożenie w zwłaszcza w przypadku śnieżnych i długich zim. Wbrew nazwie do rozwoju pleśni śniegowej nie jest jednak konieczna obecność śniegu. Zdarza się, że choroba atakuje trawy także przy bezśnieżnej, deszczowej pogodzie. Nasilone epidemie notuje się ponadto przy długich i ciepłych jesieniach. 

Pleśń śniegowa na wiosnę może dotknąć każdy gatunek trawy, jednak szczególnie narażone na nią są gatunki, które wcześnie rozpoczynają wegetację m.in.: życica roczna, kostrzewa czerwona. Oprócz traw choroba często atakuje również zboża, wyrządzając w niektórych rejonach Polski spore szkody w uprawach. Grzyb powoduje takie choroby jak zgorzel siewek, plamistość liści. 

Do głównych czynników zwiększających ryzyko rozwoju pleśni śniegowej na trawniku należą:

• jesienne przenawożenie murawy azotem
• pozostawienie nieskoszonej trawy na zimę
• zaleganie na trawniku liści i gnijących resztek

Pleśń śniegowa na trawniku najpierw zwykle pojawia się na ubitej ziemi, w obniżeniach terenu, miejscach wilgotnych, gdzie stoi woda po roztopach. Choroba zwykle przestaje się szerzyć przy utrzymującej się słonecznej i ciepłej wiosennej pogodzie.

Pleśń śniegowa – objawy

Choć pleśń śniegowa na trawniku zaczyna rozwijać się jeszcze jesienią, objawy choroby zwykle widoczne są dopiero wczesną wiosną (początek marca), po stopnieniu pokrywy śnieżnej. Objawy pleśni śniegowej zwykle są dość charakterystyczne. Początkowo na trawniku można zauważyć rozległe brunatne plamy o średnicy około 15-20 cm. Na źdźbłach trawy pojawiają się delikatne białe lub jasnoróżowe strzępki grzyba. Stopniowo stają się coraz bardziej widoczne, obejmują większe obszary i przybierają bardziej intensywną (pomarańczowoczerwoną) barwę. 

Pleśń śniegowa na trawie to jednak nie tylko problem estetyczny. Grzyb pozbawia trawy substancji odżywczych i wydziela szkodliwe toksyny. W efekcie tego źdźbła z czasem stają się wiotkie i miękkie w dotyku. Zainfekowana trawa, wraz z korzeniami, zasycha, przybiera kolor ciemnobrązowy, zamiera i zaczyna wypadać całymi płatami, a na murawie pojawiają się nieestetyczne puste pola. 

Zarodniki grzyba są roznoszone przez wiatr, dlatego infekcja może w krótkim czasie objąć nawet całą murawę. Z tego względu bardzo ważne jest szybkie podjęcie działań interwencyjnych po zauważeniu pierwszych objawów pleśni śniegowej. 

Pleśń śniegowa na trawie – zapobieganie 

Chociaż pojawienie się pleśni śniegowej na trawniku jest silnie związane z niekorzystnymi warunkami pogodowymi, spory wpływ na rozwój choroby mają błędy w pielęgnacji murawy. Zadbany i prawidłowo pielęgnowany trawnik jest bardziej odporny na atak grzybów. Utrzymywanie trawnika w dobrej kondycji pozwala też zmniejszyć szkody spowodowane ewentualną infekcją. 

Profilaktyka pleśni śniegowej na trawie polega głównie na odpowiednim przygotowaniu trawnika do zimy. Do niezbędnych zabiegów należą:

• Odpowiednie nawożenie trawnika jesienią

Jesienią należy zrezygnować ze stosowania nawozów azotowych, które osłabiają mrozoodporność traw i zwiększają ich podatność na infekcje. Ostatnie nawożenie nawozami azotowymi najlepiej przeprowadzić najpóźniej na początku sierpnia. Jesienią warto zasilić murawę nawozami zawierającymi potas i fosfor – wpływają korzystnie na zimowanie traw. Wskazane jest także skontrolowanie pH podłoża i w razie potrzeby jego zmodyfikowanie. Nie należy jednak przeprowadzać wapnowania trawnika bez powodu – jego efekt może być przeciwny do zamierzonego. 

• Skoszenie i oczyszczenie trawnika przed zimą

W profilaktyce występowania pleśni śniegowej niezbędne jest niskie skoszenie trawnika (na wysokość ok. 4 cm) późną jesienią (pod koniec października) i usunięcie zalegających na nim liści. Dzięki temu źdźbła trawy nie będą się łamać, a gnijące resztki nie będą stanowiły pożywki do rozwoju grzyba. 

• Zimowa troska o trawnik

Zimą warto ograniczyć intensywne użytkowanie murawy, unikać jej deptania i jeżdżenia po niej pojazdami. Pod wpływem nacisku źdźbła mogą bowiem ulec uszkodzeniom i złamaniom, co stanowi poważny czynnik ryzyka do rozwoju pleśni śniegowej na trawniku. Szczególną ostrożność powinniśmy zachować również w trakcie odśnieżania ścieżek i chodników – przerzucanie śniegu na trawnik może spowodować dalsze szerzenie się choroby. Jeśli na murawie pojawi się pokrywa lodowa, należy ją rozbić, by umożliwić dopływ powietrza. 

Pleśń śniegowa na trawniku – zwalczanie

Jak usunąć pleśń śniegową? Już po stopnieniu pokrywy śnieżnej, powinniśmy dokładnie skontrolować stan naszej murawy. Jeśli zauważymy na trawniku objawy pleśni śniegowej, musimy przeprowadzić zabiegi aeracji i wertykulacji. Z murawy powinniśmy dokładnie wygrabić strzępki grzyba, uważając, by nie zainfekować przy tym zdrowych fragmentów trawnika. Trawnik warto też rozluźnić, posypując go piaskiem. Zabiegi te pozwolą napowietrzyć murawę, rozluźnić glebę i pozbyć się zalegającego na trawniku filcu. Zwykle pomogą poprawić kondycję murawy w ciągu kilku tygodni.

Jeśli trawnik jest silnie porażony, można rozważyć zastosowanie preparatu grzybobójczego. Środki tego typu można stosować również w celach profilaktycznych jesienią. Zwykle jednak odpowiednia pielęgnacja trawnika wystarczy, by powstrzymać atak grzybów i wiosną cieszyć się pięknym trawnikiem.

W przypadku silnych infekcji konieczne może być usunięcie darni wraz z ziemią na głębokość ok. 4-6 cm. Powstałe ubytki należy uzupełnić żyzną ziemią pod trawnik, gotową trawą z rolki lub regeneracyjną mieszanką nasion. 

Po usunięciu pleśni z trawnika ważne jest podjęcie zabiegów, które wspomogą jego regenerację. Nie można więc zaniedbać wiosennego nawożenia, które pobudzi wegetację trawy. Do nawożenia trawnika wiosną najlepiej wykorzystać uniwersalny nawóz wieloskładnikowy. 

Choć pleśń śniegowa na trawniku to często występujący problem, można skutecznie z nim walczyć. Właściwa pielęgnacja trawnika i szybkie działania interwencyjne pozwolą szybko przywrócić murawie piękny wygląd po zimie.