Rośliny, które zmieniają kolor – jak założyć ogród, który wygląda inaczej w każdej porze roku?

Chcesz, żeby Twój ogród wyglądał efektownie przez cały rok? Marzą Ci się regularne zmiany barw w ogrodzie bez konieczności dosadzania nowych roślin? Umieść w swoim ogrodzie rośliny zmieniające kolory. Przebarwiające się liście, barwne kwiaty czy dojrzewające owoce będą dodawać kolorytu Twojemu ogrodowi przez cały rok. Dzięki nim zielona przestrzeń o każdej porze roku będzie wyglądała inaczej. Sprawdź, które rośliny zmieniają kolor i jak stworzyć ogród czarujący barwami przez cały rok. 

Dlaczego rośliny ogrodowe zmieniają kolory?

Wygląd ogrodu podlega cyklicznym zmianom. Rośliny ogrodowe w czasie sezonu wegetacyjnego przechodzą różne fazy: od kiełkowania, przez wzrost, kwitnienie, owocowanie, po wytwarzanie nasion i przygotowanie do zimowania lub zamieranie. Zmiany w życiu roślin w decydujący sposób wpływają na kolory w ogrodzie. Wiosną przestrzeń jest wyjątkowo kolorowa za sprawą pojawiających się kwiatów, latem często ubarwiają ją widoczne na krzewach i drzewach owoce, a jesienią — przebarwiające się liście.

Kolory roślin mają ponadto ścisły związek z warunkami środowiskowymi. Pod wpływem zmian nasłonecznienia i temperatury, a nawet poziomu pH rośliny mogą zmieniać kolor liści czy kwiatów. Najbardziej widoczne jest to jesienią, gdy na skutek niedoboru światła dochodzi do zahamowania produkcji chlorofilu. Na pierwszy plan wysuwają się wtedy inne barwniki — karotenoidy (nadające liściom pomarańczowe i żółte barwy) oraz antocyjany (za sprawą których liście przybierają czerwone i purpurowe kolory). 

Aby wygląd ogrodu zmieniał się wraz z kolejnymi porami roku, nie powinno w nim zabraknąć krzewów i drzew liściastych oraz roślin o dekoracyjnych kwiatach i kolorowych owocach. Warto jednak wiedzieć, że nawet iglaki potrafią zmieniać kolory w zależności od pory roku — choć przebarwiają się raczej subtelnie. 

By rośliny ogrodowe zmieniające kolory mogły ukazać pełnię swoich barw, należy zapewnić im odpowiednie stanowisko oraz zadbać o właściwą wilgotność podłoża. Dla optymalnego wybarwienia wiele gatunków potrzebuje słońca — w cieniu ich barwy mogą być mniej wyraziste. Przy tworzeniu kompozycji z roślinami zmieniającymi kolory trzeba również uwzględnić ich barwy w poszczególnych porach roku. Należy tak zestawiać ze sobą gatunki, by harmonijnie łączyły się pod względem kolorystycznym przez cały sezon. 

Krzewy liściaste zmieniające kolory w ciągu roku

Jeśli szukasz krzewu, który wniesie do Twojego ogrodu różne kolory, dobrym wyborem może okazać się berberys. Kolory liści u poszczególnych gatunków i odmian zmieniają się wraz z kolejnymi porami roku. Berberys Thunberga (Berberis thunbergii) wiosną olśniewa jasnozielonymi listkami, które z czasem ciemnieją, by jesienią nabrać wyrazistego szkarłatnego koloru. U niektórych odmian berberysów (np. 'Powwow’ czy 'Golden Tower’) liście mogą też zmieniać kolor z żółtego na pomarańczowy. Berberysy przechodzą kolorystyczną metamorfozę również w sezonie kwitnienia — gdy zdobią je drobne, kremowo żółte kwiaty oraz owocowania — gdy pojawiają się na nich czerwone owoce.

Aby krajobraz ogrodu zmieniał się z kolejnymi porami roku, warto posadzić także dereń biały (Cornus alba). Ten wyjątkowo krzew przez cały rok zmienia swoje oblicze. Wiosną na pierwszy plan wysuwają się jego jasnozielone liście. Pod koniec maja na krzewie pojawiają się białe kwiaty, tworzące baldachy. Jesienią dereń zachwyca kolorowymi liśćmi, które prezentują całą paletę barw: od żółci, przez pomarańcz, aż po czerwień i purpurę. Również zimą dereń prezentuje się zjawiskowo za sprawą czerwonych pędów.

Kolorystyczną atrakcją ogrodu może stać się także kalina koralowa (Viburnum opulus). Wiosną zdobią ją białe kwiaty, a pod koniec lata i jesienią przebarwiające się na żółto, pomarańczowo i brązowo liście. Pojawiające się na krzewie jesienią czerwone owoce utrzymują się na roślinie jeszcze po nadejściu zimy, wprowadzając kolorystyczny kontrast do zimowych kompozycji. 

Wielbiciele barwnych krzewów ozdobnych z pewnością docenią urok oczaru wirginijskiego (Hamamelis virginiana). Ten piękny krzew kwitnie późną jesienią i zimą. W tym czasie można podziwiać jego żółte, wstążkowate kwiaty. Jesienią zielone liście krzewu przybierają cytrynowożółty odcień. 

Jednymi z najciekawszych krzewów zmieniających kolory kwiatów są hortensje. U hortensji bukietowych (Hydrangea paniculata) można zaobserwować zmianę koloru kwiatów w okresie kwitnienia. Początkowo kwiaty są zielonkawe lub białe, jednak z czasem zaczynają zmieniać kolor na różowy lub czerwony. Również hortensja ogrodowa (Hydrangea macrophylla) może zmienić kolor kwiatów. Zmiana ta zachodzi jednak pod wpływem odczynu podłoża — krzew rosnący na kwaśnym podłożu ma kwiaty niebieskie, a na zasadowym — różowe.

Mnóstwo kolorów do ogrodu wniesie również tawlina jarzębolistna (Sorbaria sorbifolia). Jej młode liście są różowo-pomarańczowe, a starsze żółte i zielone. Latem roślina zmienia ubarwienie na białe lub kremowe za sprawą wiechowatych kwiatostanów. 

Drzewa liściaste przebarwiające się jesienią

Ogrodową paletę kolorów mogą znacznie wzbogacić drzewa liściaste zmieniające kolory jesienią. Do najbardziej efektownych gatunków należą klony: klon palmowy (Acer palmatum), klon zwyczajny (Acer platanoides) czy klon jawor (Acer pseudoplatanus). Od wiosny do jesieni drzewa te prezentują całą paletę różnych barw: od żółci i różu — wiosną, przez zieleń — latem, aż po czerwień, purpurę i fiolet — jesienią. 

Jeśli chcesz, by Twój ogród zmieniał się w ciągu roku, powinieneś posadzić w nim grujecznik japoński (Cercidiphyllum japonicum). Drzewo to w kolejnych porach roku prezentuje zupełnie inne barwy. Wiosenne liście mają czerwone i fioletowe kolory. Latem liście stają się ciemnozielone, by jesienią znów zmienić kolor na żółty, pomarańczowy lub czerwony. Co ciekawe, liście grujecznika mogą mieć różne barwy również w zależności od stanowiska, na którym rosną. W miejscach suchych i słonecznych liście najczęściej przebarwiają się na kolor złocisty lub czerwony, natomiast w miejscach wilgotnych i cienistych zmieniają one kolor na łososiowy lub żółty.

W kolorowym ogrodzie z pewnością nie może zabraknąć jarzębu pospolitego (Sorbus aucuparia), popularnie nazywanego jarzębiną. W maju i czerwcu na drzewie pojawiają się biało kremowe, drobne kwiaty, zebrane w baldachy. Pod koniec lata i wczesną jesienią liście jarzębiny zmieniają kolor na żółto-pomarańczowo-czerwony. Niewątpliwą ozdobą jesiennego i zimowego ogrodu mogą stać się również jaskrawoczerwone owoce jarzębiny, które pięknie kontrastują z zimowym, śnieżnym pejzażem. 

Jeśli chcesz wprowadzić do swojego ogrodu nutę egzotyki, doskonałym wyborem może okazać się parocja perska (Parrotia persica). Drzewo to wygląda niezwykle efektownie za sprawą zmieniającego barwy ulistnienia. Jego liście wiosną są różowawe, a później ciemnozielone. Prawdziwą feerię barw parocja ukazuje jednak jesienią, gdy jej liście przebarwiają się na pomarańczowo, czerwono i purpurowo. Wczesną wiosną, jeszcze przed pojawieniem się liści, na drzewie można zauważyć czerwone kwiaty zbudowane z samych pręcików. 

Iglaki zmieniające kolory

Wiele osób uważa, że iglaki to niezmienny element ogrodu. Nic bardziej mylnego. Nawet one przechodzą sezonowe metamorfozy. Wyjątkową jesienną ozdobą ogrodu z pewnością będzie modrzew europejski (Larix decidua). Zanim ten iglak zrzuci swoje igły na zimę, przebarwi się na złocisty kolor. 

Wśród iglaków znaleźć można również wiele efektownych odmian zmieniających kolory na zimę. W chłodnym okresie złociste barwy przybierają m.in. sosna pospolita (Pinus sylvestris) 'Aurea’ i 'Gold Coin’, sosna himalajska (Pinus wallichiana) 'Winter Light’. 

Mikrobiota syberyjska na zimę staje się czekoladowa, a cis pospolity (Taxus baccata) 'Elegantissima’ przyjmuje barwę białą. Ciekawie zimą prezentują się także jałowce płożące: 'Andorra Compact’, 'Plumosa’, 'Andorra Variegata’, 'Bar Harbor’, 'Blue Chip’, 'Douglasii’, 'Jade River’, których igły zyskują fioletowy odcień. 

Swoistą metamorfozę iglaki często przechodzą także wiosną, gdy pojawiają się na nich młode złociste przyrosty. Dobrze widoczne są one m.in. u jodły koreańskiej (Abies koreana) 'Aurea’ lub świerka serbskiego (Picea omorika) 'Aurea’.

Pnącza o kolorowych liściach

Piękną ozdobą ogrodu mogą być pnącza zmieniające kolory jesienią. Aby wprowadzić do swojego ogrodu więcej kolorów, warto posadzić w nim winobluszcze pięciolistkowe (Parthenocissus quinquefolia) i trójklapowe (Parthenocissus tricuspidata). Jesienią ich liście stają się pomarańczowe, czerwone lub purpurowe. Niezwykle barwnym pnączem jest także aktinidia pstrolistna (Actinidia kolomikta), której zielone liście z wiekiem zmieniają kolor na biały i różowy. Jesienią liście aktinidii przebarwiają się także na żółto. Kolejnym pnączem, które może dodać koloru ogrodowym kompozycjom, jest winorośl japońska (Vitis coignetiae), której liście jesienią stają się pomarańczowe, czerwone i bordowe. 

Byliny i rośliny jednoroczne zmieniające kolory 

Jeśli zależy Ci, aby Twój ogród zmieniał kolory w ciągu roku, powinieneś uwzględnić w swoich aranżacjach rośliny o przebarwiających się kwiatach. Ciekawym wzbogaceniem zimowego ogrodu z pewnością będzie ciemiernik biały (Helleborus niger). Ta piękna bylina wyróżnia się nie tylko nietypowym okresem kwitnienia. Ciemiernik biały podczas kwitnienia zmienia kolor — z białego na różowy, a później na zielonkawy. 

Zmianę koloru kwiatów podczas kwitnienia można zaobserwować także u lantany pospolitej (Lantana camara). Jej kwiaty na początku kwitnienia są żółte, następnie stają się pomarańczowe, czerwone i różowe. Zmiana kolorów następuje jednak nierównomiernie, dlatego roślina jednocześnie może mieć kwiaty w różnych kolorach. 

By przełamać kolorystyczną monotonię w ogrodzie, warto sięgnąć również po miodunkę plamistą (Pulmonaria officinalis). Ta miododajna bylina przykuwa uwagę za sprawą przebarwiających się kwiatów, które w trakcie kwitnienia zmieniają kolor z różowo-czerwonego na fioletowo-niebieski. Podobnie jak u lantany, kwiaty miodunki przebarwiają się nierównomiernie, dlatego roślina wygląda na wielobarwną. 

Niektóre odmiany róż (Rosa) mogą przybierać różne barwy w zależności od pogody i fazy kwitnienia. Róża wielkokwiatowa 'Peace’ zmienia kolor z żółtego na różowy. Miłośnicy traw ozdobnych także mogą ubarwić swój ogród. Jedną z najpiękniejszych traw ozdobnych zmieniających kolor jest imperata cylindryczna (Imperata cylindrica) 'Red Baron’, która wiosną jest zielona, a latem i jesienią staje się bordowa.

Ogród nie musi wyglądać jednakowo przez cały rok. Dzięki roślinom zmieniającym kolory aranżacje zyskają dynamiczny charakter, a ogród o każdej porze roku będzie czarował innymi barwami.