Zima w ogrodzie kojarzy się z czasem spoczynku, gdy rośliny pogrążone są w głębokim śnie i pokryte białym puchem. Nawet o tej porze roku nie brakuje jednak ogrodowych atrakcji. Rośliny kwitnące zimą mogą znacznie ożywić i ubarwić śnieżny pejzaż. Co kwitnie zimą w ogrodzie? Przedstawiamy najpopularniejsze gatunki zimowych drzew, krzewów i bylin do ogrodu.

Jakie rośliny kwitną zimą w ogrodzie?

Wybierając rośliny do ogrodu, zawsze powinniśmy zwracać uwagę na termin ich kwitnienia. Jeśli zależy nam, by ogród prezentował się atrakcyjnie przez cały rok, musimy uwzględnić w nim również rośliny kwitnące zimą. Wśród nich są gatunki należące do różnych grup: bylin, drzew i krzewów. Rośliny te nie tylko dobrze znoszą zimowe warunki, ale potrafią je również wykorzystać. 

Dlaczego rośliny kwitną zimą? Specyficzny cykl wegetacyjny jest formą adaptacji do naturalnego środowiska. Wiele zimowych kwiatów (np. przebiśniegi) pierwotnie rozwijało się na dnie gęstych lasów liściastych, gdzie wiosną silnie zacieniały je liście wysokich drzew. Zimowe kwitnienie pozwoliło im wykorzystać sprzyjające warunki i ominąć konkurencję ze strony innych roślin. Również w przypadku roślin zapylanych przez wiatr (np. leszczyny) kwitnienie w zimie pomaga pokonać barierę w postaci gęstego ulistnienia. 

Rośliny kwitnące w zimie zwykle mają drobne kwiaty, które pojawiają się od późnej jesieni do drugiej połowy zimy. Kwitnienie często przebiega bardzo szybko w okresach chwilowego ocieplenia. Kolorowe kwiaty silnie kontrastują z bielą, dlatego zimowy ogród prezentuje się bardzo interesująco i barwnie. Warto pamiętać, że chociaż byliny, krzewy i drzewa z zimowymi kwiatami są odporne na niskie temperatury, silne mrozy mogą doprowadzić do ich przemarznięcia i opadania kwiatów. 

Jakie gatunki warto wybrać do zimowego ogrodu? Oto najpiękniejsze gatunki roślin ogrodowych kwitnących zimą.

Forsycja pośrednia (Forsythia ×intermedia)

Czarująca intensywnie żółtymi kwiatami forsycja pośrednia przez wiele osób uznawana jest za pierwszy zwiastun wiosny w ogrodzie. Kwiaty forsycji pośredniej mogą pojawić się jednak jeszcze przed kalendarzowym początkiem tej pory roku – już na początku marca. Roślina kwitnie bardzo obficie przed rozwojem liści. Kwiaty mają cztery płatki korony i kielicha. Niektóre odmiany forsycji (np.’Golden Times’) charakteryzują się również dekoracyjnym ulistnieniem. 

Roślina osiąga wysokość i szerokość ok. 2-4 m. Nie jest wymagająca – najlepiej zapewnić jej stanowisko słoneczne, osłonięte przed wiatrem i żyzną, lekką glebę. Po przekwitnięciu należy przycinać gałązki. Forsycja pośrednia wygląda efektownie zarówno w większych grupach (jako żywopłot), jak i posadzona jako soliter. 

Wawrzynek wilczełyko (Daphne mezereum)

Zimowy ogród może ubarwić wawrzynek wilczełyko. Ten niewielki (ok. 1,5 m) krzew kwitnący w zimie przykuwa uwagę za sprawą różowych kwiatów, które pojawiają się przed rozwojem liści – już w lutym. Kwiaty mają intensywny zapach. Ozdobą rośliny są także czerwone, błyszczące, kuliste owoce. 

Wawrzynek wilczełyko najlepiej rośnie na stanowiskach osłoniętych, półcienistych, o dosyć ciężkim i niezbyt kwaśnym podłożu. Gatunek nie toleruje suszy, dlatego latem trzeba pamiętać o jego regularnym podlewaniu. Warto wiedzieć, że wszystkie części rośliny są silnie trujące. Wawrzynek wilczełyko źle znosi cięcie – należy wykonywać je tylko wtedy, gdy istnieje taka konieczność. 

Roślina pięknie prezentuje się w towarzystwie ciemierników i wiosennych kwiatów cebulowych (np. przebiśniegów). Warto sadzić ją pod koronami drzew. Wawrzynek wilczełyko może również uzupełnić aranżację ogrodu leśnego. 

Różanecznik ostrokończysty (Rhododendron mucronulatum) 

Efektowną rośliną kwitnącą zimą jest różanecznik ostrokończysty. Krzew ten może osiągnąć wysokość 2-3,5 m. Różowe kwiaty, o średnicy 3 cm, pojawiają się już w lutym lub marcu. Różanecznik ostrokończysty jest rośliną półzimozieloną – w zależności od temperatury zimą utrzymuje się na nim jedynie pewna część liści. Należy zapewnić mu półcieniste, osłonięte przed wiatrem stanowisko, o żyznym, umiarkowanie wilgotnym i kwaśnym podłożu. Do obfitego kwitnienia wymagane jest ścięcie kwiatostanów po przekwitnięciu. 

Różanecznik ostrokończysty może wzbogacić ogród wrzosowiskowy. Dobrze komponuje się również z iglakami. 

Kalina bodnantska (Viburnum ×bodnantense)

Wielbiciele krzewów kwitnących w zimie powinni zwrócić szczególną uwagę na kalinę bodnantską. Kwitnienie tej rośliny najczęściej przypada na okres od marca do kwietnia, ale w czasie ciepłych zim jasnoróżowe, pachnące kwiaty mogą pojawić się nawet w okresie od grudnia do lutego. 

Kalina bodnantska dorasta do 2,5 m. Wyróżnia się efektownym pokrojem – jej starsze gałęzie mają tendencję do przewieszania się i łukowatego wyginania. Roślina prezentuje się bardzo atrakcyjnie również jesienią za sprawą lancetowatych liści, które o tej porze roku przebarwiają się na czerwono. 

Ten krzew kwitnący zimą do ogrodu ma szerokie zdolności adaptacyjne. Potrzebuje jednak umiarkowanie wilgotnego podłoża. Najlepiej czuje się na stanowiskach słonecznych i ciepłych, osłoniętych przed wiatrem. Kalinę bodnantską warto posadzić w pobliżu ścieżki lub altany. Ciekawą kompozycję można stworzyć, łącząc ją z innymi roślinami kwitnącymi zimą, takimi jak wawrzynek wilczełyko, ciemierniki, derenie i oczary. 

Kalina wonna (Viburnum farreri)

Kolejną niezawodną propozycją do zimowego ogrodu jest kalina wonna. Ten malowniczy krzew osiąga wysokość do 2 m. Kalina wonna kwitnie często już w lutym, nawet przed stopnieniem śniegu. Drobne kwiaty jeszcze przed rozwojem pąków mają kolor jasnoróżowy, a po rozwinięciu stają się białe. Odznaczają się także silnym zapachem. Liście kaliny wonnej jesienią przybierają purpurowy odcień. 

Kalinie wonnej należy zapewnić ciepłe, słoneczne lub półcieniste stanowisko. Roślina ma małe wymagania glebowe, jednak warto dbać o odpowiednią wilgotność podłoża. Ze względu na piękny zapach krzew najlepiej posadzić w pobliżu okna, drzwi, furtki czy miejsca wypoczynku. Kalina wonna sprawdzi się zwłaszcza w ogrodach w stylu japońskim lub orientalnym. Z powodzeniem można łączyć ją z innymi zimowymi roślinami do ogrodu, np. oczarami, forsycjami i dereniami. 

Oczar wirginijski (Hamamelis virginiana) 

Jedną z najpopularniejszych roślin kwitnących w zimie w ogrodzie jest oczar wirginijski. Krzew ten może osiągnąć wysokość nawet 5 m. Oczar wirginijski kwitnie od późnej jesieni do wczesnej zimy (od października do stycznia). Jego kwiaty mają intensywnie żółtą barwę i oryginalny, wstążkowy kształt płatków. Oczar ma też duże (do 15 cm), karbowane liście, które jesienią przybierają złocisty kolor. 

Roślinie należy zapewnić stanowisko słoneczne lub półcieniste i żyzne, wilgotne podłoże, o kwaśnym odczynie. By pobudzić zagęszczanie się, starsze krzewy warto przyciąć po kwitnieniu. Oczar wirginijski nadaje się do tworzenia szpalerów. Pięknie wygląda zarówno posadzony jako soliter, jak i w połączeniu z iglakami. 

Dereń jadalny (Cornus mas)

Wśród zimowych roślin ogrodowych nie może zabraknąć derenia jadalnego. Roślina ta rośnie jako krzew lub niewielkie drzewo, osiągając wysokość do 5-7 m. Dereń jadalny swoje walory ozdobne zawdzięcza żółtym kwiatom, tworzącym baldachowate, płaskie kwiatostany. Kwitnienie rozpoczyna na długo przed pojawieniem się liści, najczęściej w marcu. Jesienią dereń zdobią czerwone owoce, które nadają się na soki i przetwory. Stanowią też prawdziwy rarytas dla ptaków. 

Warto wiedzieć, że dereń jest rośliną miododajną, która przyciąga do ogrodu pożyteczne owady. Dodatkowo uznawany jest za gatunek łatwy w uprawie – może rosnąć na każdym typie gleby, zarówno na stanowiskach słonecznych, jak i zacienionych. Dereń jadalny nie wymaga przycinania, zwykle wystarczy usuwać tylko uszkodzone lub martwe gałęzie. W razie potrzeby cięcie można wykonać latem lub pod koniec zimy. Roślina ta polecana jest do tworzenia nieformowanych żywopłotów oraz jako element ogrodu przyjaznego dla zwierząt i bioróżnorodnościowego. 

Ciemiernik (Helleborus)

Jeśli szukamy pięknych kwiatów kwitnących zimą w ogrodzie, dobrym wyborem z pewnością okażą się ciemierniki. Te niezwykłe byliny zwykle zakwitają już w grudniu, dlatego bywają nazywane różami Bożego Narodzenia. Kwitnienie ciemierników może trwać nawet do kwietnia. 

Do grupy ciemierników należy blisko 20 gatunków. Najpopularniejsze z nich to: ciemiernik biały (Helleborus niger), ciemiernik wschodni (Helleborus orientalis) i ciemiernik cuchnący (Helleborus foetidus). Byliny kwitnące zimą osiągają wysokość ok. 30-70 cm. Mogą mieć kwiaty o różnych kolorach: białe, różowe, czerwone, purpurowe. 

Ciemierniki są szczególnie polecane na stanowiska półcieniste lub cieniste. Można sadzić je pod drzewami. Najlepiej rosną w miejscach zacisznych, ciepłych i osłoniętych przed wiatrem. Wymagają podłoża próchniczego, zasobnego w wapń, o stałej wilgotności. 

Jaśmin nagokwiatowy (Jasminum nudiflorum)

Dekoracyjną zimową rośliną do ogrodu jest również jaśmin nagokwiatowy. Krzew kwitnący zimą, dorastający do 3 m, wyróżnia się oryginalnym pokrojem, z długimi, przewieszającymi się pędami. Dzięki temu jest idealny do prowadzenia przy podporach. Jaśmin nagokwiatowy zaczyna kwitnąć już pod koniec października. Kwitnienie trwa aż do kwietnia, z okresowymi przerwami w trakcie mrozów. Kwiaty są żółte i niewielkie (ok. 2 cm) – przypominają kwiaty forsycji. 

Jaśminowi nagokwiatowemu należy zapewnić żyzne i wilgotne podłoże. Po kwitnieniu trzeba go przyciąć. Pędy wymagają ponadto przywiązywania do podpór. Krzew jest polecany na stanowiska słoneczne lub półcieniste, osłonięte przed wiatrem. Znajduje zastosowanie głównie w cieplejszych rejonach kraju. 

Do innych roślin, dzięki którym zima w ogrodzie z pewnością nie będzie smutna i szara, należą m.in.:

• wrzosiec krwisty (Erica carnea),
• zimokwiat wczesny (Chimonanthus praecox),
• leszczyna pospolita (Corylus avellana),
• śnieżyczka przebiśnieg (Galanthus nivalis),
• wiciokrzew pachnący (Lonicera fragrantissima).

Rośliny kwitnące zimą to idealne wzbogacenie aranżacji ogrodu. Dzięki nim nawet w chłodne i szare dni można cieszyć się urokiem barwnych kwiatów i napawać ich przyjemną wonią.