Kwitnące wrzosowisko to jeden z najpiękniejszych pejzaży jesieni. Malowniczych widoków nie musimy jednak szukać podczas dalekich przechadzek po lesie. Uprawa wrzosów w ogrodzie to świetny sposób na stworzenie w przydomowym otoczeniu leśnego zakątka i ubarwienie szarego jesiennego krajobrazu. Jak założyć wrzosowisko w ogrodzie? Jak uprawiać wrzosy ogrodowe?

Dlaczego warto uprawiać wrzosy w ogrodzie?

Wrzosy to niewielkie (20-40 cm) zimozielone krzewinki, o dzwonkowatych kwiatach, zebranych w gronach. W stanie naturalnym rosną na terenie Europy, Azji i Afryki. Wrzosy ogrodowe występują w wielu odmianach kolorystycznych (o białych, różowych czy fioletowych kwiatach), z których można tworzyć ciekawe kompozycje. 

Wrzosy w ogrodzie znacznie wzbogacają jesienne aranżacje. Czas ich kwitnienia przypada na koniec lata i początek jesieni (sierpień-październik), czyli moment, gdy większość roślin traci już swój piękny wygląd. Wrzosy ogrodowe są dość łatwe w uprawie. Ze wglądu na szybki wzrost świetnie wypełniają wolne przestrzenie. Wrzosy tworzą zwarte kobierce, dlatego sprawdzają się jako rośliny okrywowe. Stanowią idealne wzbogacenie ogrodu skalnego. Nadają się do uprawy na trudnym terenie. Z powodzeniem mogą być sadzone na skarpach i pagórkach – pochyłości terenu uwidaczniają ich walory dekoracyjne. Doskonale wyglądają zarówno wzdłuż ścieżek, jak i na otwartym terenie. Dobrym pomysłem jest też uprawa wrzosów w pojemnikach – na balkonie czy tarasie. 

Wrzosy, jako rośliny miododajne, przyciągną do naszego ogrodu pożyteczne owady. Rośliny te możemy wykorzystać również do stworzenia jesiennych bukietów.

Zakładanie wrzosowiska w ogrodzie – krok po kroku

Wrzosowisko w ogrodzie najlepiej założyć w miejscu słonecznym i zacisznym (osłoniętym od wiatru). Idealne będzie stanowisko południowe. Wrzosy należą do roślin kwasolubnych. Wymagają podłoża o pH 3,5-5,5. Najlepiej rosną na ziemi próchnicznej, lekkiej, dobrze przepuszczalnej. Nie tolerują podmokłego terenu oraz ciężkiej, gliniastej ziemi. Nie należy sadzić ich w miejscach, gdzie łatwo gromadzi się woda. 

Wrzosy wyjątkowo efektownie prezentują się w dużych grupach. Do stworzenia wrzosowiska warto więc zakupić przynajmniej kilka/kilkanaście sztuk roślin. Optymalna powierzchnia wrzosowiska to około 2-5 m2. Na 1 m2 powinno przypadać około 10-15 roślin. Wrzosy w ogrodzie należy sadzić w odstępach co 20-30 cm. Warto tak dobierać odmiany barwne, by utworzyły duże, kontrastujące ze sobą, plamy kolorystyczne. 

Wspaniałą dekoracją wrzosowiska mogą być korzenie, konary drzew oraz skałki. Wrzosowisku ogrodowemu najlepiej nadać opływowy – falisty lub zaokrąglony – kształt. Na granicach wrzosowiska można zasadzić iglaki lub trawy. Jeśli nie dysponujemy odpowiednią wolną przestrzenią w ogrodzie, wrzosy możemy uprawiać w pojemnikach. Do aranżacji z wrzosami idealne będą m.in. wiklinowe koszyki. 

Kiedy sadzić wrzosy w ogrodzie? Wrzosowisko najlepiej zakładać jesienią lub wiosną. Zakładanie wrzosowiska rozpoczynamy od przekopania podłoża i usunięcia wierzchniej (15 cm) warstwy ziemi. Następnie wysypujemy na dno piasek zapewniający odpowiedni drenaż i rozkładamy na rabacie kwaśny torf. Jeśli ziemia w naszym ogrodzie jest ciężka i nieprzepuszczalna, możemy stworzyć podłoże dla wrzosów z mieszanki ziemi ogrodowej, torfu, piasku i kory sosnowej. Na przygotowanym terenie warto uformować lekkie wzniesienie (20-30 cm), które nada wrzosowisku naturalny wygląd. Przed zasadzeniem wrzosy w donicach należy obficie podlać lub zanurzyć na kilka minut w wodzie. Po zasadzeniu roślin rabatę z wrzosami warto wyściółkować 5-centymetrową warstwą kory. Ograniczy to nadmierne wysychanie podłoża i rozwój chwastów.

Wrzosowisko ogrodowe warto wzbogacić roślinami, które nadadzą mu naturalny wygląd. Z czym łączyć wrzosy w ogrodzie? Na wrzosowisku warto posadzić wrzośce, które ozdobią ogród kwiatami już wczesną wiosną (luty/marzec). Dzięki temu wrzosowisko w ogrodzie będzie atrakcyjne przez cały sezon. Z wrzosami dobrze będą komponowały się również krzewy i drzewa iglaste (np. kosodrzewina, jałowiec, cyprysik, sosna, świerk biały ‘Conica’), brzozy, krzewy jagodowe (borówka brusznica, jeżyna, borówka amerykańska), goździki, hortensje, trawy (np. kostrzewy, turzyce, rozplenice), wiosenne rośliny cebulowe (np. krokusy) oraz inne gatunki roślin wrzosowatych (np. azalie, kalmie, kiścienie wawrzynowe, pierisy). Taka kompozycja pozwoli nam odtworzyć w ogrodzie wygląd leśnego wrzosowiska. 

Jak pielęgnować wrzosy w ogrodzie?

Choć wrzosy ogrodowe nie należą do roślin wymagających, do utrzymania ich w dobrej kondycji niezbędne są okresowe zabiegi pielęgnacyjne. Oto kilka wskazówek, jak dbać o wrzosy w ogrodzie. 

• Przycinanie wrzosów

Aby wrzosy w ogrodzie zachowały piękny wygląd, nie można zaniedbywać corocznego przycinania pędów. Kiedy przycinać wrzosy? Zabieg ten należy wykonywać wczesną wiosną, przed zawiązaniem pąków (w kwietniu), w kolejnym roku po kwitnieniu. Lepiej nie przycinać roślin jesienią – będą bardziej narażone na przemarznięcie. Pędy należy skracać poniżej ubiegłorocznych pąków kwiatowych. Warto usunąć wszystkie uschnięte i przemarznięte gałązki. Dzięki przycięciu pędów wrzosy będą kwitły obficie i zachowają zwarty, gęsty pokrój. Do przycinania wrzosów możemy użyć sekatora lub nożyc do żywopłotu. 

• Mikoryza

Dobrym sposobem na wzmocnienie wrzosów jest zastosowanie szczepionki mikoryzowej. Preparat zawierający żywe strzępki grzybów zwiększa powierzchnię chłonną korzeni oraz ułatwia roślinom dostęp do wody i substancji odżywczych. Dzięki temu wrzosy są bardziej odporne na przemarzanie, choroby, zmiany pH podłoża, lepiej rosną i obficiej kwitną. Szczepionkę mikoryzową można zastosować zarówno przed zasadzeniem roślin, jak i na istniejącym wrzosowisku (poprzez szpilowanie). Nie ma potrzeby wielokrotnego stosowania preparatu – jednokrotna aplikacja jest wystarczająca.

• Nawożenie wrzosów

Wrzosy nie wymagają częstego nawożenia. Zabieg ten zwykle wystarczy wykonać raz w roku. Wiosną warto zasilić wrzosy ogrodowe wieloskładnikowym nawozem długo działającym, dostosowanym do wymagań roślin kwasolubnych. 

• Podlewanie wrzosów

Ze względu na płytki system korzeniowy wrzosy wymagają regularnego podlewania. W pierwszym sezonie po zasadzeniu rośliny warto podlewać raz lub dwa razy w tygodniu. W kolejnych latach wrzosy nie potrzebują tak częstego nawadniania. Nie powinniśmy jednak zaniedbywać tego zabiegu w czasie upalnych i suchych dni. Warto obficie podlewać wrzosy również jesienią, by mogły zgromadzić zapas wody na zimę. Należy unikać podlewania roślin twardą wodą, która może negatywnie wpłynąć na odczyn podłoża.

• Przygotowanie wrzosów do zimy

Mimo że wrzosy cechuje dość dobra mrozoodporność, jesienią warto zabezpieczyć je przed siarczystymi mrozami. Wrzosy ogrodowe można okryć gałązkami drzew iglastych lub włókniną. Wrzosy w pojemnikach przez nastaniem mrozów warto zakopać w ziemi, a ich pędy zabezpieczyć. 

Dzięki odpowiedniej pielęgnacji wrzosów z pewnością będziemy mogli cieszyć się wspaniałym wrzosowiskiem w ogrodzie przez długie lata.