Kompost nie bez powodu nazywany jest „czarnym złotem” ogrodników. Ten naturalny nawóz pozwala w prosty sposób i bez szkody dla środowiska poprawić jakość gleby w ogrodzie. Wykorzystanie kompostu w ogrodzie to również świetny sposób na zagospodarowanie bioodpadów. Wyjaśniamy, na czym polega kompostowanie i jak stosować kompost w ogrodzie.

Czym jest kompost?

Kompost to niezwykle wartościowy naturalny nawóz organiczny, powstający z bioodpadów. Co kompostujemy? Do wytworzenia kompostu można wykorzystać resztki roślinne z ogrodu (gałęzie, ściętą trawę, liście) lub odpadki kuchenne (np. obierki, fusy z kawy i herbaty). Efektem kompostowania jest jednolita, krucha, ziemista masa, bogata w próchnicę i składniki mineralne, o przyjemnym leśnym zapachu.

Na czym polega kompostowanie? Produkcja kompostu opiera się na naturalnych zjawiskach występujących w przyrodzie – mineralizacji i humifikacji. Kompostowanie naśladuje zamknięty obieg materii – dzięki niemu szczątki roślinne i zwierzęce mogą po rozłożeniu ponownie trafić do ziemi. Cały proces kompostowania bazuje głównie na stworzeniu mikroorganizmom odpowiednich warunków do rozwoju. Procesy rozkładu zachodzą skutecznie, jeśli kompostowany materiał jest luźny, przewiewny, a zarazem stale wilgotny i chroniony przed bezpośrednim działaniem promieni słonecznych. 

Rozkład masy organicznej zachodzi z udziałem mikroorganizmów (bakterii, dżdżownic) i dostępie tlenu. Kompostowanie może być przeprowadzone w pryzmie lub w specjalnych pojemnikach – kompostownikach. Im bardziej różnorodny kompostowany materiał, tym szybciej zachodzą procesy rozkładu. Aby kompostowanie zachodziło efektywnie, należy też zachować odpowiednie proporcje między składnikami bogatymi w węgiel i azot.

Tworzenie kompostu składa się z kilku etapów. Na początku ma miejsce najbardziej intensywny rozkład substancji organicznych, związany z uwolnieniem dużej ilości ciepła i widocznymi zmianami w kompostowanym materiale. Kolejnym etapem procesu kompostowania jest humifikacja przeprowadzana przez dżdżownice. Ostatnia faza tworzenia kompostu to jego dojrzewanie, które trwa wiele miesięcy. 

Kompostowanie może być prowadzone dwiema metodami:

- na gorąco – zachodzi w wysokiej temperaturze (powyżej 50 C), gdy nie jest możliwe oddanie generowanego ciepła do otoczenia. Znacznie skraca czas powstawania kompostu i umożliwia wyeliminowanie z kompostowanego materiału zarazków chorobotwórczych i nasion chwastów.

- na zimno – kompostowany materiał pozostawiany jest do naturalnego rozkładu, wytwarzane w procesie ciepło jest oddawane do otoczenia. Cały proces przebiega powoli.

Dlaczego warto kompostować? 

Kompostowanie doskonale wpisuje się w ideę ekologicznego życia. Dzięki niemu – w myśl idei zero waste – można przetworzyć i ponownie wykorzystać zbędne odpadki z ogrodu i kuchni,. Stosowanie kompostu w ogrodzie jest też znacznie bardziej przyjazne dla środowiska niż sztucznych nawozów. W przeciwieństwie do takich środków kompost nie stwarza zagrożenia dla roślin, zwierząt i gleby. Jest łatwy w stosowaniu i praktycznie nie sposób go przedawkować. 

Dzięki temu kompost świetnie sprawdza się w przydomowych ogrodach, na działkach czy w warzywniku. Dodatkowo substancje zawarte w kompoście uwalniane są do gleby stopniowo, dlatego przez długi czas zasilają rośliny. Co ważne, kompost w ogrodzie można stosować niezależnie od innych środków i nawozów. 

Kompost – do czego służy?

Kompost to naturalny nawóz o wszechstronnym zastosowaniu w ogrodzie. Z powodzeniem zastąpi obornik lub wolno działający nawóz azotowy. Co zrobić z kompostem? Kompost znajduje zastosowanie głównie jako nawóz przedsiewny, ale może być stosowany również w okresie wegetacyjnym. Stosuje się go przy wysiewie nasion i sadzeniu sadzonek. Kompost ogrodowy jest odpowiedni do uprawy niemal wszystkich roślin ogrodowych.

Po kompost warto sięgnąć zwłaszcza w przypadku gleb ubogich w próchnicę i silnie zdegradowanych. Nawóz organiczny przydaje się zarówno w nowych ogrodach, jak i tych dojrzałych. Warto wykorzystać go zwłaszcza w czasie zakładania ogrodu lub w trakcie renowacji wiosną czy jesienią. 

Kompost można stosować, aby przygotować odpowiednie podłoże pod uprawę roślin ozdobnych, trawniki czy uprawy polowe. Pozwala on przywrócić glebom zdegradowanym pierwotną wartość użytkową. Dodatkowo przyda się do przygotowania podłoża dla roślin balkonowych czy doniczkowych. Nawożenie nawozem organicznym warto przeprowadzić zwłaszcza wiosną i jesienią, gdy rośliny szczególnie potrzebują składników odżywczych. 

Kompost w ogrodzie znajduje zastosowanie również jako materiał do ściółkowania. Rozłożony wokół roślin ograniczy rozwój chwastów i ułatwi zatrzymywanie wody w podłożu. 

Kompost w ogrodzie – działanie

Kompost ma dobroczynny wpływ na właściwości fizyczne, chemiczne i biologiczne gleby w ogrodzie. Jego stosowanie poprawia strukturę gleby, zwiększa zawartość substancji organicznej, poprawia retencyjność, podwyższa aktywność biologiczną. Dzięki kompostowi można rozluźnić zbyt ciężkie podłoża i poprawić ich napowietrzenie lub zwiększyć zatrzymywanie wody przez gleby lekkie. Czarne złoto ogrodników użyźnia podłoże, wzbogacając je w substancje organiczne (próchnicę).

Kompost w ogrodzie jest źródłem wolno działającego azotu, fosforu, potasu i substancji organicznej. Dostarcza roślinom tych składników w łatwo przyswajalnej formie, a rośliny mogą pobrać je z ziemi, gdy będą im potrzebne. W efekcie jego stosowanie przyczynia się do lepszego wzrostu roślin i osiągania większych plonów. 

Gotowy kompost na tony – zalety

Choć sam proces kompostowania nie jest skomplikowany, wytworzenie kompostu zajmuje sporo czasu. Cały proces przetworzenia bioodpadów trwa zwykle około 1,5 roku. W tym czasie trzeba pamiętać o regularnym mieszaniu kompostowanego materiału i utrzymaniu odpowiedniej wilgotności w kompostowniku. Błędy podczas kompostowania mogą sprawić, że kompost zacznie gnić i wydzielać nieprzyjemny zapach, co może stać się uciążliwe dla nas i sąsiadów. 

Jeśli chcemy wykorzystać dobroczynne właściwości kompostu w swoim ogrodzie, możemy zdecydować się na zakup gotowego organicznego środka poprawiającego właściwości gleby. Gotowy kompost na tony powstaje z biodegradowalnych odpadów zielonych – liści, gałęzi i traw poddanych kompostowaniu. Ma on uniwersalne zastosowanie i może być stosowany na różnych rodzajach gleby. Określoną przez producenta dawkę nawozu wystarczy równomiernie rozprowadzić na powierzchni gleby, a następnie wymieszać z podłożem na głębokości kilkunastu centymetrów.

Kompost to ekologiczna alternatywa dla sztucznych nawozów. Jest wartościowy, naturalny i łatwo dostępny. Warto więc z niego skorzystać, by cieszyć się obfitymi plonami i pięknymi roślinami w ogrodzie.