Mieniące się wszystkimi kolorami liście to jednoznaczny sygnał – jesień w pełni. Choć sezon ogrodniczy nieuchronnie chyli się ku końcowi, październik w ogrodzie to jeden z ciekawszych miesięcy. Właśnie teraz można nie tylko podziwiać zapierające dech w piersiach pejzaże, ale również dokonać niezbędnych zmian, które z pewnością zaprocentują już przyszłą wiosną. Co robić w październiku w ogrodzie? Przedstawiamy kalendarz ogrodnika: październik. 

Październik w ogrodzie – o czym warto pamiętać?

Październik w ogrodzie to miesiąc, który większości osób kojarzy się ze złotą polską jesienią. Właśnie teraz całe otoczenie skrzy się barwami za sprawą przebarwiających się na czerwono, żółto czy fioletowo liści. Dodatkowo do długich spacerów i prac w ogrodzie nastraja przyjemna pogoda. 

W październiku średnie temperatury oscylują wokół 10 ℃, a opady zwykle są umiarkowane lub słabe. Pod koniec września i na początku października, w czasie utrzymywania się układu wyżowego, występuje zjawisko zwane babim latem. Pogoda jest ciepła i słoneczna, a w powietrzu zaobserwować można nici przędne pająków. Aura bywa jednak kapryśna – zdarza się więc, że we znaki dają się silne podmuchy wiatru, poranne mgły, przymrozki czy pierwsze opady śniegu. 

W październiku dni stają się też coraz krótsze, co znacznie ogranicza możliwość pracy w ogrodzie. Nie należy lekceważyć jesiennych zagrożeń dla roślin – w razie prognozowanych wichur lub przymrozków warto odpowiednio zabezpieczyć najbardziej wrażliwe okazy.

W świecie przyrody październik to czas ostatnich gorączkowych przygotowań do zimy. W tym miesiącu zwierzęta intensywnie żerują, by pozyskać rezerwy energetyczne na czas mroźnych dni oraz gromadzą zapasy żywności na zimę. W październiku w ogrodzie nierzadko można więc zaobserwować wiewiórki czy sójki zbierające smakowite orzechy i żołędzie. Jesienią w ogrodzie, pod konarami drzew czy stosem liści, schronienia szukają też jeże. Te sympatyczne ssaki zapadają w hibernację, gdy temperatury spadają poniżej 15℃, co często ma miejsce właśnie w październiku. 

Październik to niezwykle barwny miesiąc. Właśnie teraz można obserwować najpiękniejsze kwiaty jesieni. Co kwitnie w październiku w ogrodzie? W tym miesiącu pejzaż ogrodu wzbogacają aksamitki, astry chińskie, nowobelgijskie i nowoangielskie, rozchodniki, dalie, złocienie, zimowity jesienne, wrzosy, hibiskusy, rudbekie, krwawniki, dzielżany, celozje, cynie, żeniszki, chryzantemy. Dojrzewają także owoce rokitnika zwyczajnego, ognika szkarłatnego, berberysu, jarzębiny, miechunki. Ogród w październiku zdobią również drzewa i krzewy liściaste o barwnych liściach np. ambrowiec amerykański, grujecznik japoński, klon palmowy, trzmielina oskrzydlona, dąb, brzoza. 

Październik w kalendarzu ogrodnika upływa przede wszystkim pod znakiem generalnych porządków. Właśnie w tym miesiącu warto wykonać sprzątanie na rabatach czy w warzywniku. Jesień to też dobry czas na renowację i przearanżowanie ogrodu. Z sadzeniem wielu roślin nie trzeba czekać do kolejnego sezonu – posadzone właśnie teraz już wiosną ubarwią ogród. W październiku należy też zadbać o odpowiednie przygotowanie roślin i całego ogrodu na nadejście zimy. Warto pomyśleć także o pomocy dla zwierząt odwiedzających ogród i przygotować dla nich zimowe stołówki czy schronienia. 

Prace ogrodnicze w październiku 

Jakie prace ogrodnicze wykonać w październiku? Oto lista niezbędnych czynności.

Zbiór owoców

Październik to ostatni miesiąc na dokonanie zbiorów w ogrodzie. W tym miesiącu możemy cieszyć się jeszcze późnymi odmianami jabłek, gruszek, śliwek. Jesienią można zbierać też owoce pigwy i pigwowca. Zebrane owoce należy dokładnie przejrzeć i usunąć uszkodzone lub porażone. Aby przechować owoce, powinniśmy umieścić je w odpowiednio przygotowanym, chłodnym pomieszczeniu. Z wielu owoców możemy przygotować smakowite przetwory i nalewki. 

Zbiór warzyw

Również w warzywniku w październiku możemy jeszcze zebrać plony. To ostatni moment na dokonanie zbioru pomidorów, marchwi, porów, dyni, kabaczków, kapust, kalafiorów i brokułów.

Przegląd narzędzi ogrodniczych

Co robić w październiku w ogrodzie? Zakończenie sezonu ogrodniczego to dobry moment na dokonanie przeglądu i naprawy narzędzi ogrodniczych. Upewnijmy się zatem, czy kosiarki, podkaszarki i inne narzędzia nie wymagają ostrzenia i serwisowania.

Aeracja trawnika

Jesienią warto przeprowadzić aerację trawnika – nakłuwając go na głębokość ok. 10 cm. 

Czyszczenie oczka wodnego

Październik to odpowiedni czas na porządki w oczku wodnym. Przed zimą należy dokładnie oczyścić zbiornik z zalegających w nim zanieczyszczeń, liści i fragmentów roślin.

Sadzenie roślin wieloletnich

Październik w ogrodzie to idealny miesiąc na sadzenie roślin wieloletnich: drzew, krzewów, bylin i pnączy uprawianych w pojemnikach. Po posadzeniu zadbajmy o intensywne nawadnianie roślin, by ułatwić im ukorzenienie się przed zimą. 

Sadzenie roślin cebulowych 

Jeśli nie zrobiliśmy tego we wrześniu, jeszcze w październiku możemy posadzić rośliny cebulowe, które ubarwią nasz ogród wczesną wiosną. W tym miesiącu sadzimy m.in. narcyzy, krokusy, przebiśniegi, szafirki, tulipany, hiacynty, cebulice.

Rozwieszenie karmników dla ptaków

Już w październiku warto pomyśleć o umieszczeniu karmnika dla ptaków w ogrodzie. Choć w tym miesiącu zwykle pierzastym gościom nie brakuje pokarmu, jeszcze nim nastanie zima, powinny przyzwyczaić się do swojej stołówki. W październiku warto więc pozostawiać w karmniku trochę pożywienia dla ptaków, które zwabi do ogrodu pierzastych gości. Karmniki dla ptaków należy umieścić w miejscu zapewniającym dobrą widoczność otoczenia, osłoniętym od deszczu i śniegu, ale zarazem zapewniającym ptakom możliwość ucieczki i ukrycia się. Najlepiej ulokować je w pobliżu wysokiego drzewa lub krzewu iglastego. Warto pamiętać o bezpieczeństwie ptaków i zabezpieczyć karmniki przed drapieżnikami. 

Jesienne nawożenie trawnika

W październiku należy przeprowadzić jesienne nawożenie trawnika. Murawę warto zasilić nawozem bogatym w fosfor i potas – minerały te zwiększają mrozoodporność traw i poprawiają ich kondycję przed zimowaniem.

Zakładanie trawnika z rolki

Jeśli chcemy założyć trawnik, nie musimy czekać z tym do wiosny. W październiku możemy z powodzeniem założyć trawnik z rolki.

Ostatnie koszenie trawnika

Przed zakończeniem wegetacji należy przeprowadzić ostatnie jesienne koszenie trawnika. Zwykle jego optymalny termin przypada od połowy do końca października. Jesienne koszenie trawnika zapobiega występowaniu pleśni śniegowej i ułatwia trawom zimowanie. Trawę jesienią powinniśmy skosić na wysokość około 4 cm. Po koszeniu warto pamiętać o intensywnym podlewaniu murawy i dokładnym zgrabieniu skoszonej trawy. 

Grabienie liści

Jeśli w naszym ogrodzie mamy sporo drzew liściastych, w październiku musimy pamiętać o regularnym zagrabianiu spadających liści. Nie należy traktować ich jak śmieci – liście można przeznaczyć na kompost lub ułożyć w stosy jako zimową kryjówkę dla jeża.

Jak dbać o rośliny w październiku? 

Co robić w październiku w ogrodzie, aby cieszyć się pięknym roślinami teraz i wiosną? Do najważniejszych prac w tym miesiącu należą m.in.:

Przegląd drzew owocowych

Po zakończeniu zbioru owoców warto dokonać dokładnego przeglądu drzew owocowych. Należy usunąć z nich porażone gałęzie oraz tzw. mumie.

Zabezpieczenie roślin dwuletnich 

Rośliny dwuletnie warto odpowiednio przygotować do nadejścia mrozów. Dzwonki, naparstnice czy malwy jesienią należy obficie podlewać, a po pierwszych przymrozkach przykryć gałązkami iglaków lub agrowłókniną. 

Kopczykowanie roślin  

Rośliny wrażliwe na mróz, (np. róże, hortensje, budleje Dawida) warto już teraz zabezpieczyć przed mrozami, usypując wokół nich kopczyki ziemi.

Zabezpieczenie roślin uprawianych w pojemnikach

Zanim nadejdzie zima, powinniśmy zabrać z ogrodu rośliny rosnące w pojemnikach wrażliwe na mrozy (np. kaktusy, cytrusy, palmy). Gatunki, które mogą pozostać na zewnątrz, trzeba odpowiednio zabezpieczyć – ustawiając doniczki na styropianie i okrywając agrowłókniną. 

Pobranie sadzonek ze zdrewniałych pędów

Jesienią warto pobrać zdrewniałe pędy róż i krzewów liściastych. Przygotowane sadzonki należy umieścić doniczce z piaskiem w chłodnym pomieszczeniu i przechować aż do wiosny. 

Uzupełnianie ściółki na rabatach

W październiku w ogrodzie można ułożyć dodatkową warstwę ściółki wokół roślin. Ściółkowanie roślin uchroni jest przed przemarzaniem i niedoborem wody.

Podlewanie roślin zimozielonych

Jesienią w ogrodzie nie powinniśmy zapominać o regularnym podlewaniu roślin zimozielonych. Dzięki temu będą mogły zgromadzić zapas wody na czas bezśnieżnej i mroźnej zimy. 

Odchwaszczanie rabat

W październiku warto po raz ostatni wykonać zabieg odchwaszczania. Ograniczy on rozwój chwastów wczesną wiosną. 

Wykopanie roślin bulwiastych

Po pierwszych jesiennych przymrozkach możemy wykopać bulwy mieczyków, dalii czy pacioreczników. Po wykopaniu należy przyciąć pędy i wysuszyć bulwy, a następnie umieścić je w suchym i przewiewnym pomieszczeniu. 

Zioła w doniczkach

Październik to dobry moment, aby założyć ogródek ziołowy na parapecie. Do ziół, które można uprawiać w doniczkach, należą m.in. lubczyk, bazylia, oregano, rozmaryn, tymianek. Dojrzałe zioła rosnące w ogrodzie możemy teraz przesadzić do doniczek. 

Październik to bez wątpienia miesiąc, w którym sporo dzieje się w świecie przyrody. Barwne liście, zaglądające do ogrodu zwierzęta, kwitnące i owocujące rośliny – w październiku nuda w ogrodzie nam nie grozi. Warto więc maksymalnie wykorzystać wolny czas zarówno na prace ogrodnicze, jak i fascynujące przyrodnicze obserwacje.