Każdy ogród kryje inną niesamowitą historię. Wśród ogrodów są jednak i takie, których klimat pozwala na chwilę przenieść się do innej epoki i poczuć się świadkiem niezwykłych wydarzeń. Jednym z takich miejsc jest bez wątpienia bronowicki ogród w Krakowie, w którym rozegrały się sceny z „Wesela” Stanisława Wyspiańskiego. Co decyduje o wyjątkowym charakterze Bronowic? Jak założyć ogród w Krakowie, by ukazać w nim historię swojej okolicy? 

Ogród w Bronowicach – historia

Bronowice to obszar zlokalizowany w północno-zachodniej części Krakowa. Niegdyś tworzyły je dwie podkrakowskie wsie – Bronowice Małe i Bronowice Wielkie. Dziś Bronowice tworzą dzielnice Krakowa. 

Historia Bronowic Małych jest nierozerwalnie związana z dramatem Stanisława Wyspiańskiego pt. „Wesele”. 20 listopada 1900 roku w tamtejszym dworku, należącym do Włodzimierza Tetmajera, odbyło się słynne wesele Lucjana Rydla i Jadwigi Mikołajczykówny. Wśród gości tego wydarzenia znalazł się także Stanisław Wyspiański, dla którego właśnie Bronowice stały się tłem dla akcji dramatu. 

Drewniany, kryty strzechą dworek w Bronowicach, zwany dziś Rydlówką, został zbudowany w 1894 r. przez Włodzimierza Tetmajera. Otoczony rozległym ogrodem, idealnie wpisującym się w wiejski, podkrakowski krajobraz z łąkami, wąwozami i torfowiskami, stał się miejscem twórczych działań młodopolskich artystów. W XIX w. bronowickie ogrody niejednokrotnie inspirowały artystów do tworzenia dzieł związanych z wiejskim folklorem, obrzędami i kulturą ludową. Bronowickie krajobrazy do dziś podziwiać można na obrazach m.in. Włodzimierza Tetmajera, Ludwika de Laveaux i Jana Stanisławskiego.

Od 1969 roku w Rydlówce działało Muzeum Młodej Polski, a obecnie znajduje się tam oddział Muzeum Historycznego Miasta Krakowa. Można tam zwiedzać m.in. izbę taneczną, świetlicę, izbę scenę, alkierz czy obejrzeć wystawę malarstwa Młodej Polski nawiązującą do historii Bronowic. Również bronowicki ogród stanowi fascynujące miejsce przyciągające turystów. Jedną z jego atrakcji jest coroczne „Osadzanie Chochoła”. Odbywające się w listopadzie uroczyste otulanie krzewu róży słomą stanowi formę upamiętnienia słynnego bronowickiego wesela. Ogród w Bronowicach można jednak odwiedzać także w innych porach roku, by podziwiać wiejskie krajobrazy i choć przez chwilę poczuć magiczny klimat tego miejsca. 

Oprócz Rydlówki w Bronowicach warto zobaczyć również inny słynny dworek, czyli Tetmajerówkę. Wybudowany w 1863 roku budynek utrzymany jest w stylu klasycystycznym i otoczony ogrodem wiejskim, dzięki czemu doskonale odzwierciedla ducha minionej epoki. 

Czym wyróżnia się ogród w Bronowicach?

Miejsca takie jak ogród w Bronowicach nie bez powodu są turystyczną atrakcją. Ogrody historyczne stanowią żywe przedłużenie minionych epok. Nie tylko pozwalają poznać i podziwiać ówczesną kulturę, ale także przez chwilę poczuć się uczestnikami dawnych wydarzeń. Ogrody w Bronowicach mogą jednak stanowić nie tylko ciekawostkę historyczną, ale również inspirację do zakładania ogrodu w Krakowie. 

W czym tkwi urok bronowickich ogrodów? Z pewnością w ich silnym związku z naturą. Ogrody w Bronowicach utrzymane są w stylu rustykalnym (wiejskim). Charakterystyczne dla nich są rośliny znane z krajobrazów wiejskich pól i łąk. Ważną rolę w takich ogrodach odgrywają kwitnące byliny, krzewy ozdobne i owocowe. Roślinność idealnie współgra tu z architekturą i okoliczną przyrodą. 

W Bronowicach nie brakuje też ustronnych miejsc do wypoczynku i kontemplacji natury. Można tu wypocząć w altanie czy przysiąść na chwilę na ławeczce przy dworku. Ogrodzenia i elementy małej architektury wykonane są z naturalnych materiałów – przede wszystkim z drewna. Uwagę zwracają również naturalne, nieutwardzone nawierzchnie. 

Centralnym punktem ogrodu otaczającego Rydlówkę jest duży klomb, gdzie znajduje się krzew róży – rokrocznie owijany słomą na wzór weselnego chochoła. Stanowi on symbol „Wesela” i doskonale podkreśla unikalny charakter ogrodu. Trudno bowiem mówić o ogrodzie w stylu bronowickim, bez nawiązania do słynnego dramatu Wyspiańskiego. Tym, co wyróżnia go spośród innych wiejskich ogrodów, jest bowiem przede wszystkim jego niepowtarzalny, niemal metafizyczny, klimat. 

Ogród w stylu bronowickim – jak go założyć?

Jeśli chcemy założyć wyjątkowy ogród w Krakowie rodem z „Wesela” Wyspiańskiego, powinniśmy zadbać o stworzenie w otoczeniu magicznego, tajemniczego nastroju. Możemy to zrobić, aranżując ustronne – ukryte przed wzrokiem – miejsca do wypoczynku wśród roślinności. Akcja dramatu Wyspiańskiego toczy się nocą, dlatego warto zadbać o to, by ogród właśnie o tej porze wyglądał niezwykle efektownie. Przydatne może okazać się więc nastrojowe oświetlenie w formie lampionów, świec czy girland świetlnych. 

Ogród w Krakowie, inspirowany klimatem dramatu Wyspiańskiego, powinien być ogrodem zmysłowym. Należy umieścić w nim elementy stymulujące wszystkie zmysły. Warto pomyśleć o dekoracjach takich jak np. dzwonki wietrzne, rośliny pachnące nocą, mieniące się w świetle kamienie ozdobne czy rośliny o puszystych kwiatostanach. 

Zakładanie ogrodu w Krakowie, przypominającego ten z Bronowic, powinno opierać się na podobnych zasadach jak typowego ogrodu wiejskiego. Najlepiej czerpać inspiracje z samej natury, podziwiając pejzaże podkrakowskich wsi. W ogrodzie w stylu wiejskim nie może zabraknąć wielobarwnych rabat kwiatowych, znajdujących się w części frontowej. Byliny warto posadzić także przy ścianach budynku, ogrodzeniach czy ścieżkach. W ogrodzie rustykalnym może znaleźć się również warzywnik, sad, jagodnik czy zielnik. Rośliny użytkowe najlepiej posadzić za domem. 

W ogrodach w stylu wiejskim dominują nieformalne kompozycje. Rośliny mogą się swobodnie przenikać, wić wzdłuż ścieżek czy oplatać drzewa. Jeśli zależy nam na odwzorowaniu charakteru bronowickiego ogrodu, możemy też w centralnym punkcie ogrodu w Krakowie umieścić klomb z różami. Ścieżki w ogrodzie rustykalnym mogą mieć formę łuków. Jako nawierzchnie ogrodowe najlepiej wykorzystać żwir lub kamienie. Dobrym pomysłem może być również stworzenie zielonych nawierzchni, porośniętych mchem lub niską roślinnością okrywową. 

W ogrodzie rustykalnym nie może zabraknąć elementów takich jak altany, ławki, pergole, trejaże. W pobliżu miejsc wypoczynku warto umieścić wysokie drzewa, zapewniające cień. Spośród dodatków na pewno sprawdzą się te wykonane z naturalnych materiałów – drewna, wikliny czy kamienia. Do budowy ogrodu w Krakowie można wykorzystać dekoracje takie jak: wiklinowe kosze, stare taczki, konewki, beczki. Dodatkowo warto pokusić się o umieszczenie w ogrodzie oryginalnych pamiątek czy elementów nawiązujących do krakowskiego folkloru. 

Rustykalny ogród w Krakowie powinien obfitować w wiejską roślinność, znaną z natury. Klimat „Wesela” pozwolą odtworzyć rośliny o ozdobnych kwiatach, żywych kolorach i okazałych, strzelistych kwiatostanach. W ogrodzie bronowickim mogą znaleźć się m.in.: 

• malwy (Alcea), 

• dziewanny (Verbascum),

• róże (Rosa),

• chabry (Centaurea), 

• słoneczniki (Helianthus), 

• ostróżki ogrodowe (Delphinium xcultorum), 

• maki (Papaver orientale),

• nagietki lekarskie (Calendula officinalis),

• łubiny trwałe (Lupinus polyphyllus),

• kosmosy podwójnie pierzaste (Cosmos bipinnatus) 

• złocienie (Chrysanthemum indicum), 

• nasturcje (Tropaeolum majus),

• rudbekie (Rudbeckia),

• firletki (Lychnis coronaria),

• floksy (Phlox),

• lewkonie długopłatkowe (Matthiola longipetala),

• lwie paszcze (Antirrhinum majus).

W wiejskim ogrodzie świetnie sprawdzą się również kwitnące krzewy np.: jaśminowiec (Philadelphus), kalina koralowa (Viburnum opulus), hortensja bukietowa (Hydrangea paniculata), lilak pospolity (Syringa vulgaris), forsycja pośrednia (Forsythia ×intermedia). Warto pomyśleć także o posadzeniu drzew typowych dla polskich krajobrazów takich jak wierzby (Salix), brzozy (Betula), lipy (Tilia), jarzęby pospolite (Sorbus aucuparia). Ciekawą ozdobą ogrodu wiejskiego mogą być ponadto pnącza np. winobluszcz pięciolistkowy (Parthenocissus quinquefolia), groszek pachnący (Lathyrus odoratus) oraz krzewy owocowe (np. maliny, jeżyny). Aranżację świetnie wzbogacą również aromatyczne zioła.

Zakładanie ogrodu w Krakowie – o czym warto pamiętać?

Budowa ogrodu w Krakowie powinna zawsze być poprzedzona gruntowną analizą walorów kulturowych i przyrodniczych okolicy. Nie trzeba wcale wyjeżdżać do ogrodu w Bronowicach, by znaleźć się w centrum niesamowitych wydarzeń. W każdym rejonie kryją się niezwykłe historie, które mogą stanowić niewyczerpane źródło inspiracji nie tylko dla poszukiwaczy historycznych ciekawostek, ale również dla ogrodników. 

Projektując ogród w Krakowie, jak i w każdym innym rejonie Polski, warto nawiązywać do klimatu, stylu i historii okolicy. W ten sposób nasz ogród może stać się nie tylko miejscem wypoczynku, ale również nośnikiem historii. Ogrody inspirowane historią i klimatem okolicy pozwalają w pełni uwypuklić jej wyjątkowe walory. Idealnie wpisują się w okoliczny krajobraz i stanowią jego przedłużenie. Dzięki nim rejon nie traci swojego indywidualnego charakteru, a odwiedzający go goście mogą szybko poczuć panującą tu unikalną atmosferę. 

Ogród historyczny może być jednak wyjątkowym miejscem także dla jego użytkowników. Panujący w nim klimat często skłania do refleksji i pozwala na chwilę oderwać się od problemów. Taki ogród jest więc wymarzonym miejscem do długich spacerów, spotkań towarzyskich czy wieczornego wypoczynku.

Czy ogród może opowiadać historię? Z pewnością tak – wystarczy udać się do Bronowic, by poczuć klimat listopadowej nocy z dramatu Wyspiańskiego. A o czym opowiedzą rośliny w naszym ogrodzie? Gdzie przeniesiemy się, gdy przysiądziemy na chwilę przed domem? Zależy to tylko od nas.