Jak założyć skalniak w ogrodzie?

Marzy nam się górski krajobraz tuż za oknem? Szukamy pomysłu na urozmaicenie ogrodowej przestrzeni? Stwórzmy w ogrodzie skalniak. Odpowiednio zaaranżowany będzie doskonałym elementem dekoracyjnym, idealnie wkomponowanym w ogrodowy pejzaż. Jak założyć skalniak w ogrodzie? O czym powinniśmy pamiętać, urządzając ogród skalny?

Ogród skalny – podstawowe zasady aranżacji

Ogród skalny imituje naturalny górski krajobraz. Skalniak ogrodowy swoją budową ma odzwierciedlać wygląd łańcucha górskiego. Z tego względu musi być doskonale wkomponowany w otoczenie. W innym przypadku będzie wyglądał dość sztucznie. Ogród skalny najlepiej zaaranżować na wzniesieniu, zboczu lub skarpie. Będzie prezentował się wyjątkowo efektownie w pobliżu muru, płotu, ściany budynku czy altany. 

Aby stworzyć w ogrodzie namiastkę górskiego pejzażu, w otoczeniu skalniaka można zaaranżować kamienne ścieżki czy schody. Dodatkowo warto w całym ogrodzie umieścić głazy i kamienne dekoracje. Skalniak w ogrodzie bardzo dobrze będzie komponował się z niewielkim oczkiem wodnym lub strumykiem przypominającym górski potok. Można połączyć go również ze żwirowymi rabatami. Będzie pięknie wyglądał na tle zielonych iglaków. Skalniak doskonale pasuje do ogrodów w stylu naturalistycznym. Z powodzeniem można zaaranżować go w ogrodach na piaszczystej ziemi. 

Najlepszym miejscem na założenie skalniaka przydomowego jest stanowisko silnie nasłonecznione – warto więc ulokować go od strony południowej lub południowo-zachodniej. Ogród skalny należy stworzyć z dala od wysokich drzew, rzucających cień i zaśmiecających teren opadającymi liśćmi. By zachować naturalny charakter skalniaka ogrodowego, lepiej unikać nadawania mu geometrycznych, regularnych kształtów (np. koła). Wielkość skalniaka należy dopasować do wielkości ogrodu. Nic nie stoi na przeszkodzie, by stworzyć niewielki skalniak w małym ogrodzie. 

Do budowy skalniaka w ogrodzie warto wykorzystać kamienie o nieregularnych kształtach, ostrych krawędziach, różnej wielkości i fakturze – nadadzą one kompozycji naturalny charakter. Dobrze sprawdzą się skały charakterystyczne dla regionu. Interesująco wyglądają kamienie z naturalnymi spękaniami i przebarwieniami. Odpowiednie do stworzenia skalniaka będą: granit, piaskowiec, wapień, bazalt. Nie należy przesadzać jednak z łączeniem kamieni różnego rodzaju – najlepiej wykorzystać maksymalnie 2 typy. Pamiętajmy, że kamienie mogą mieć wpływ na właściwości podłoża, a co za tym idzie na rozwój roślin o różnych preferencjach – uwzględnijmy to przy ich wyborze. Wapień i bazalt mają odczyn zasadowy, a granit kwasowy. Kamienie powinny stanowić około 50% powierzchni skalniaka w ogrodzie. 

Granit

Jak zbudować skalniak w ogrodzie?

Ogród skalny najlepiej zakładać wiosną lub późnym latem. Budowę skalniaka ogrodowego rozpoczynamy od przygotowania stanowiska. Z obszaru, na którym chcemy założyć skalniak, musimy usunąć darń, chwasty, korzenie, pozostałości roślin i wierzchnią warstwę ziemi. Projektując skalniak, pamiętajmy, by spadek nie przekraczał 30 stopni – w ten sposób ograniczymy osuwanie się ziemi. Brzegi skalniaka możemy przykryć agrowłókniną, która ograniczy wzrost chwastów i trawy. Miejsce wykopu wypełniamy żwirem lub gruzem – materiały te zapewnią odpowiedni drenaż. Tak przygotowany podkład przykrywamy 25-30-centymetrową warstwą ziemi z wykopu. Na sam wierzch wysypujemy podłoże dopasowane do wymagań gatunkowych roślin, które zamierzamy zasadzić. Większość roślin na skalniak preferuje ziemię dobrze przepuszczalną, lekką, piaszczystą, niezbyt żyzną. Odpowiednie będzie podłoże przygotowane z wymieszanej ziemi ogrodowej, kompostu, piasku i żwiru. Jeśli planujemy zasadzić rośliny zasadolubne, podłoże powinniśmy wzbogacić dolomitem lub kredą. Dla roślin kwasolubnych najlepsza będzie ziemia z dodatkiem torfu.

Kolejnym krokiem tworzenia ogrodu skalnego jest układanie kamieni. Najlepiej robić to w sposób nieregularny. Kamienie mogą lekko pochylać się do tyłu. Największe kamienie układamy na samym dole, nadając w ten sposób zarys całej konstrukcji. Kolejne warstwy z mniejszych kamieni układamy w tym samym kierunku i pod tym samym kątem. Między kamieniami pozostawiamy kieszenie, które będziemy mogli wykorzystać do zasadzanie roślin. By skalniak ogrodowy był stabilny, kamienie należy wkopać w ziemię na głębokość co najmniej 2/3 i przysypać. Przestrzenie między kamieniami trzeba wypełnić żwirem i piaskiem z dodatkiem ziemi ogrodowej. Po ułożeniu kamieni należy odczekać 2 tygodnie, aż ziemia osiądzie. W tym czasie musimy regularnie podlewać ziemię, uzupełniać podłoże i usuwać chwasty. 

Ostatnim elementem zakładania skalniaka jest zasadzenie roślin. Powinny być one wkomponowane w skalisty krajobraz. Warto umieszczać je między kamieniami i w szczelinach. Małe rośliny powinniśmy sadzić w grupach, tworząc z nich nieregularne plamy kolorystyczne. Należy zachować odstępy między roślinami, by mogły się swobodnie rozrastać. Warto dobierać okazy na zasadzie kontrastu, by na skalniaku zaroiło się od barw. Przy sadzeniu roślin na skalniak najlepiej zachować układ piętrowy – najwyższe rośliny sadzić na górze, a najniższe na samym dole. Po zasadzeniu rośliny należy obsypać żwirem i drobnymi pokruszonymi kamieniami. Ograniczą one parowanie wody i uzupełnią kompozycję. Aby rośliny się przyjęły, przez kilka tygodni po ich zasadzeniu musimy pamiętać o częstym i obfitym podlewaniu. 

Rośliny na skalniak 

Skalniak przydomowy nie musi być nudny i monotonny. Przeciwnie – może zachwycać bogactwem gatunków. Na skalniaku warto sadzić niskie rośliny zadarniające, o płożącym, zwisającym i poduchowatym pokroju. Najlepiej wybierać gatunki o intensywnych kolorach i efektownych liściach, tworzące piękne, barwne dywany. Aby skalniak wspaniale prezentował się przez cały rok, nie należy zapominać o roślinach zimozielonych (cyprysiki, żywotniki), kwitnących wiosną (wrzośce, narcyzy, tulipany, pierwiosnki, krokusy, przebiśniegi) oraz jesienią (wrzosy).

Roślin na skalniak warto szukać wśród gatunków porastających łąki wysokogórskie i tereny piaszczyste oraz suche. Gatunki tego typu cechuje rozbudowany, płytki system korzeniowy i duża odporność na ekstremalne warunki środowiskowe (suszę, mróz). 

Dobrym wyborem na skalniak będą: dąbrówka rozłogowa, żagwin ogrodowy, bergenia sercolistna, dzwonek karpacki, barwinek pospolity, karmnik ościsty, floks szydlasty, skalnica, smagliczka górska, zawciąg nadmorski, rozchodnik, aster alpejski, szarotka alpejska, chaber górski, sasanka zwyczajna, azalia, lawenda, goździk chiński, bodziszek, krwawnik. W szczelinach skalnych można jest posadzić lewizję i rojnik. Krajobraz ogrodu skalnego świetnie urozmaicą także trawy, np. turzyca piaskowa, kostrzewa sina, ostnica włosowata. Doskonałym dopełnieniem skalistego pejzażu będą miniaturowe i płożące się iglaki (świerk biały, jałowiec).

Skalnica

Jak dbać o skalniak w ogrodzie?

Pielęgnacja skalniaka ogrodowego nie jest wyjątkowo pracochłonna. Aby utrzymać go w nienagannym stanie, nie można jednak zaniedbać regularnego usuwania chwastów, przycinania silnie rozrastających się roślin i usuwania kwiatostanów po przekwitnięciu. W razie potrzeby należy uzupełniać podłoże. W czasie upałów konieczne jest podlewanie roślin na skalniku. Rośliny skalne zwykle dobrze znoszą mrozy i nie przeszkadza im gruba warstwa śniegu. Wrażliwe na mróz okazy trzeba jednak okryć przed zimą. Nawożenie roślin na skalniaku najczęściej nie jest konieczne. Po kilku latach warto pomyśleć o odmłodzeniu roślin – usunięciu starych kęp i posadzeniu młodych sadzonek.